Beschermd monument

Brits oorlogsmonument Tweede Wereldoorlog

Beschermd monument van tot heden (voorlopige wijziging)

ID
7668
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/7668

Besluiten

Brits oorlogsmonument Tweede Wereldoorlog
voorlopige wijzigingsbesluiten: 29-06-2023  ID: 15141

Brits oorlogsmonument Tweede Wereldoorlog
definitieve beschermingsbesluiten: 04-03-2013  ID: 5148

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

Het Brits Monument Tweede Wereldoorlog is beschermd als monument.

Deze bescherming werd voorlopig gewijzigd bij ministerieel besluit van 29 juni 2023, teneinde een verplaatsing van het monument te bewerkstelligen. 



Waarden

Het Brits Monument Tweede Wereldoorlog in Doel ter ere van de Britse luchtafweer en de RAF en tot hulde aan de Britse bevrijders langs de Schelde is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde

Nationaal oorlogsmonument op 20 juni 1 948 plechtig ingehuldigd in aanwezigheid van heel wat Belgische, Nederlandse en Britse personaliteiten en van afgevaardigden van de Britse zeemacht en luchtmacht. Aanvankelijk bedoeld als een lokaal initiatief, groeide het huldebetoon uit tot een grootse nationale herdenkingsplechtigheid voor de Britse militairen en specifiek de Britse luchtmacht, die zich hadden ingezet voor de bevrijding van de Schelde. Het officiële comité schreef vele besturen aan met de vraag om het monument mee te financieren. Een groot aantal prominenten en burgers, verenigingen en bedrijven uit het Waasland en uit Antwerpen deden een gift.

Het Britse Monument te Doel is gelinkt aan de militair-historisch belangrijke locatie aan de linkeroever van de Zeeschelde, waar de Britse bevrijders, de Britse regimenten van 'the Anti-Aircraft Batteries' en de RAF een historische rol hebben gespeeld in de bevrijding van de Schelde en ter verdediging van de Belgische bevolking. Door de aanhoudende inspanning van de Britse militaire luchtafweer ter verdediging van Antwerpen en de haven konden een nog groter verlies aan menselijke levens en de materiële vernielingen sterk beperkt worden. Het beleg rond de Antwerpse haven en de Zeeschelde door de 'vliegende bommen' of Duitse V1 's en de V2-raketten zal duren van oktober 1944 tot eind maart 1945.

artistieke waarde

Architecturaal sober, maar als een 'landmark' opgericht oorlogsmonument aan de linkeroever van de Zeeschelde. Het geheel is vervaardigd uit witgrijs graniet. 

Op een vernieuwde achthoekige sokkel, tweeledig niveau met treden, staat een blokvormig geprofileerd voetstuk, dat een hoge obelisk bovenop twee kleine voetplaten draagt. De monolithische vierkante spitszuil versmalt naar boven toe en is piramidaal afgewerkt. Diagonale geplaatste boordstenen lopen in de vorm van een uitgerolde banderol naar het voetstuk toe. De tussenruimten zijn op te vullen met groen. De vier bronzen wapenschilden aangebracht op de zijkanten van de obelisk zijn die van de gemeenten Doel en van Gent (Oost-Vlaanderen), Goes (Zeeland) en het Koninklijk Wapenschild van het Verenigd Koninkrijk. Vier gedenkplaten of plaquettes in marmer of brons zijn rondom bevestigd in het arduinen basement van het monument; zij dragen de huldeteksten aan de Britse bevrijders. 

Het gedenkteken, gesigneerd, is een ontwerp van architect Fernand Weyers (1921- 1991) uit Sint-Niklaas. Hij was (mede)ontwerper van en voerde tal van restauraties uit aan parochiekerken gelegen in het Waasland en omstreken. Architect Weyers restaureerde eveneens de zeedijkmolen van Doel in 1958, nadat deze tijdens de Tweede Wereldoorlog was gebruikt als observatiepost door de Duitse bezetter.

sociaal-culturele waarde

Als zijnde de materialisatie van het herdenken van een collectief trauma. Het gedenkteken werd uit dankbaarheid door de Belgische bevolking opgericht 'als een hulde aan het Engels afweergeschut dat ontelbare V-bommen aan de Zeeschelde heeft neergeschoten en alzo onze steden en gemeenten aan dood en vernieling heeft gered. Jaarlijks op de eerste zondag van de maand juli vindt aan de voet van het Brits Monument een huldebetoon met plechtige kransneerlegging plaats door oudstrijdersbonden en vaderlandslievende verenigingen, en in aanwezigheid van afgevaardigden van de Royal British Legion.

In 2011 verplaatst naar de nieuwe locatie op de Zeescheldedijk naar aanleiding van de uitbreidingplannen van de Antwerpse haven. De herplaatsing zorgde voor heel wat beroering bij de bevolking en de vaderlandslievende verenigingen.


Aanduiding van

Is de bescherming van

Brits oorlogsmonument Tweede Wereldoorlog

Scheldedijk (Beveren)
Het Brits Monument ter ere van de Britse luchtafweer en de RAF en tot hulde aan de Britse bevrijders langs de Schelde werd ingehuldigd op 20 juli 1948 en is een ontwerp van architect Fernand Weyers.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.