Beschermd cultuurhistorisch landschap

Wingevallei en omgeving van de pastorie Sint-Pieters-Rode

Beschermd cultuurhistorisch landschap van tot heden

ID
646
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/646

Besluiten

Wingevallei en omgeving van de pastorie van Sint-Pieters-Rode
definitieve beschermingsbesluiten: 15-10-2004  ID: 4310

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De bescherming als landschap betreft de Wingevallei en de omgeving van de pastorie te Sint-Pieters-Rode.
Dit is een bosrijk beemdenlandschap langs de vallei van de Winge of Molenbeek met de 17de-eeuwse pastorie gebouwd door de abdij van Park en de Heilige Geestmolen als beeldbepalende elementen in dit landschap.

In het oosten sluit dit beschermd landschap aan bij de omgeving van het Kasteel van Horst, eveneens een beschermd landschap.



Waarden

De Wingevallei en de omgeving van de pastorie van Sint-Pieters-Rode zijn beschermd als landschap omwille van het algemene belang gevormd door de:

historische waarde

in Sint-Pieters-Rode en Nieuwrode gaan de voormalige bezittingen van de Abdij van Park te Heverlee terug tot in de 12de eeuw. Het basispatroon van het landschap is sinds het kaartboek van de abdij uit 1665 nauwelijks gewijzigd. De huidige pastorie werd in 1690 gebouwd door abt Filip van Tuycom. Ze is gelegen in een ruime eilandtuin omgeven door een brede ringgracht. Een stenen brug - oorspronkelijk een ophaalbrug - en een poortgebouw uit 1694 geven toegang tot deze tuin. De gekasseide Pastoriedreef sluit hierop aan. Op de buitenoevers van de ringgracht staan geknotte zomereiken (Quercus robur) met stamomtrekken tot 2,80 meter, een kenmerkend element bij dergelijke tuinen. Een tweede historisch element is de Heilige Geestmolen langs de Winge te Nieuwrode, die ook reeds in 1665 vermeld werd. De Winge vormt hier de aloude grens tussen Sint-Pieters-Rode en Nieuwrode.

wetenschappelijke waarde

het gaat hier om een zeer representatief deel van de Hagelandse vallei: de Winge, Stuikbeek en Kleine Losting vloeien er nagenoeg evenwijdig van oost naar west in een zeer brede vallei die een relict is van een verdwenen hydrografisch netwerk. De benedenloop en bovenloop van de Winge zijn daarentegen zuid-noord georiënteerd.

esthetische waarde

de Wingevallei vormt hier een gaaf bewaard en gediversifieerd bosrijk beemdenlandschap met hoge natuurwaarde. De grotendeels gekasseide verbindingsweg tussen de Sint-Pieterskerk en de pastorie vormt een dominerend landschapselement. Het geheel vormt een typisch en gaaf bewaard voorbeeld van een 17de-eeuwse pastorie met de omgrachte tuin gebouwd door de abdij van Park. Door haar geïsoleerde ligging, op een eiland met brug en toegangspoort, gescheiden van de dorpskern, vormt de pastorie een beeldbepalend element op de Wingevallei. De Heilige Geestmolen, weliswaar ontdaan van zijn molenuitrustingen, is een goed voorbeeld van de destijds talrijk voorkomende watermolens in de Wingevallei en vormt een kenmerkend element in het beemdenlandschap.


Aanduiding van

Is de omvattende bescherming van

Pastorie met tuin van de Sint-Pietersparochie

Pastoriedreef 10 (Holsbeek)
In 1690 gebouwde pastorie met stenen brug en een poortgebouw van circa 1694 met een duiventil omgeven door omwalde tuin, 70 are, oeverbeplanting met oude knoteiken op de buitenzijde van de ringgracht.


Pastorie Sint-Pietersparochie

Pastoriedreef 10 (Holsbeek)
Omgracht domein met tweeverdiepingshuis in traditionele bak- en zandsteenstijl. Poortgebouw met volutegevel en frontonbekroning uit einde 17de eeuw.

Is de gedeeltelijke bescherming van

Valleien van de Molenbeek en Winge tussen Lubbeek en Sint-Pieters-Rode

Holsbeek, Nieuwrode, Sint-Pieters-Rode (Holsbeek), Lubbeek (Lubbeek), Houwaart, Sint-Joris-Winge (Tielt-Winge)
De beekvallei die door dit gebied van zuid naar noord loopt, is in het zuiden nog breed vertakt. Nabij Gempe komen de waterlopen samen en worden ze zowel Molenbeek als Winge genoemd. De beek stroomt af richting Kleerbeek en Horst, de vallei wordt hier aanzienlijk breder en vlakker en wordt ook wel de Hagelandse vallei genoemd. Deze brede vallei is gekend vanwege haar hoge ecologische waarde. Aan de beide zijden van de vallei loopt het landschap glooiend omhoog, oa. door de aanwezigheid van Diestiaanheuvels. Door het hele gebied heen komt bouwkundig erfgoed voor. Voornamelijk in het zuiden en noorden van de ankerplaats liggen een aantal grote hoevecomplexen. Kenmerkend voor de Molenbeekvallei zijn de vele kastelen dicht tegen de beek. Een landschappelijk gaaf geheel wordt gevormd door het kasteel van Horst en omgeving.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.