Beschermd cultuurhistorisch landschap

Zennegat - Battenbroek: fase 3

Beschermd cultuurhistorisch landschap van tot heden

ID
6373
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/6373

Besluiten

Zennegat-Battenbroek: fase 3
definitieve beschermingsbesluiten: 02-06-1992  ID: 2430

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De bescherming als landschap omvat het zuidoostelijk deel van het landschap Zennegat - Battenbroek te Mechelen. Dit landschap is beschermd in vijf fasen. Deze bescherming omvat de derde fase. Centraal in dit gebied bevindt zich de als monument beschermde hoeve Hooghuis. De bijhorende schuur en verbindingsgebouw zijn beschermd als monument. Enkele percelen in het noorden van dit gebied zijn beschermd als de archeologische zone Zennegatvaart.

De Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen (KCML) bracht een advies uit waarbij de natuurwetenschappelijke en esthetische waarde van het landschap als volgt werd gemotiveerd.

De avifaunistische (natuurwetenschappelijke) waarde: het gebied is een belangrijke overwinterings-, pleister- en foerageerplaats voor talrijke watervogels.

De vegetatiekundige (natuurwetenschappelijke) waarde: het gebied is een kleinschalig rivierenlandschap met een rijk gevarieerde begroeiing: het is hoofdzakelijk een vloeibeemdenlandschap met talrijke hooi- en graasweiden doorkruist met grachtjes en bomenrijen, broekbossen, loofbossen en Canada-aanplanten; het gebied bevat tevens talrijke afgesneden verlandende en verlande meanders; op floristisch gebied kan het voorkomen van een aantal zeldzame en voor het rivierenlandschap typische planten vermeld worden als reuzenbalsem (Impatiens glandulifera), groot warkruid (Cuscuta europaea), moeraszuring (Rumex palustris) en zeezuring (Rumex maritimus).

De esthetische waarde wordt bepaald door de gevarieerdheid van het landschap door de kleinschalige, afwisselende (open en gesloten) begroeiingen.

  • Onroerend Erfgoed Antwerpen, beschermingsdossier DA000742, Zennegat-Battenbroek fase 3, advies KCML (1992).


Waarden

Zennegat-Battenbroek (fase 3) is beschermd als landschap omwille van het algemene belang gevormd door de:

esthetische waarde

-

wetenschappelijke waarde

in casu natuurwetenschappelijke waarde:

Aanduiding van

Is de omvattende bescherming van

Dorpswoningen

Zennegat 19-21 (Mechelen)
Bakstenen rij- en hoekhuisje van twee traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak, uit de 19de eeuw.


Hoeve Hooghuis

Hogeweg 253 (Mechelen)
Vermoedelijk voormalig Spaans fort opklimmend tot het vierde kwart van de 16de eeuw; heden L-vormig hoevecomplex.


Kanaal Leuven-Dijle

Boortmeerbeek, Hever (Boortmeerbeek), Tildonk, Wespelaar (Haacht), Herent (Herent), Buken, Kampenhout (Kampenhout), Leuven, Wilsele (Leuven), Mechelen, Muizen (Mechelen), Hofstade (Zemst)
Het kanaal Leuven-Dijle verbindt het Brabantse hinterland met het Scheldebekken. Het kanaal werd aangelegd in 1752 en kende enkele aanpassingen in de jaren erna om ze bevaarbaar te houden. Ze heeft een totale lengte van 30 kilometer, het tracé werd in de loop van de tijd niet aangepast. Ook de vijf sluizen dateren allen uit deze aanlegperiode: Tildonk, Kampenhout, Boortmeerbeek, Battel en Zennegat. Langs weerzijden liggen op de meeste plaatsen dijken om het water op het juiste niveau te houden. Jaagpaden, nu veelal behouden als fietspad liggen langs het volledige traject. In Leuven komt het kanaal in de stad in de Kanaalkom.


Rij dorpswoningen

Zennegat 6, 10-18 (Mechelen)
Bakstenen huizen van één tot twee bouwlagen onder zadeldak uit de 19de eeuw.


Sluiswachterswoning

Zennegat 5 (Mechelen)
Vrijstaand dubbelhuis van drie traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak; in kern 18de-eeuws enkelhuis van één bouwlaag onder mansardedak.


Twee dorpswoningen

Zennegat 11-13 (Mechelen)
Twee gelijkaardige dubbelhuizen van vier traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak met gecementeerde voorgevel uit de 19de eeuw.


Twee dorpswoningen

Zennegat 15-17 (Mechelen)
Twee enkelhuisjes van respectievelijk drie en twee traveeën en één bouwlaag onder steil zadeldak, opklimmend tot de 18de eeuw.


Woning Uit de Wind

Zennegat 23 (Mechelen)
Onder de dijk gelegen, dwars nummers 15-21 ingeplant huisje van twee traveeën en bouwlagen onder zadeldak.


Zennegat

Zennegatvaart (Mechelen)
De site Zennegat omvat een prehistorische vindplaats, aan de rand van een vroegere meander van de Zenne/Dijle. De artefacten (voornamelijk vuursteen en aardewerk) duiden op een aanwezigheid vanaf het vroeg-/middenmesolithicum, met een zwaartepunt van de bewoning in het laatneolithicum tot de vroege bronstijd (circa 2500 tot circa 1800 voor Christus).

Is de gedeeltelijke bescherming van

Zennegat en Battenbroek

Heffen, Mechelen, Walem (Mechelen), Rumst (Rumst), Heindonk (Willebroek)
Het Zennegat - Battenbroek is een rivierenlandschap, gekenmerkt door de samenvloeiing van de Dijle, Nete en Zenne. De begroeiing is zeer gevarieerd met onder andere hooi- en graasweiden doorkruist met grachtjes, bomenrijen, broekbossen en loofbossen. Het gebied bevat eveneens afgesneden en verlande meanders. Het landschapsbeeld wordt hoofdzakelijk bepaald door de kleinschaligheid en de afwisseling in structuur met talrijke kleine landschapselementen, de kasteelparken en de oude dijken.

Andere relaties

Wordt opgevolgd door

Zennegat - Battenbroek: fase 5

Battenbroek, Blarenberglaan (Mechelen), Kapellenlei, Tiburstraat (Rumst)

Heeft als voorganger

Zennegat - Battenbroek: fase 4

Hooiendonkstraat, Sint-Amandusstraat (Mechelen)


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.