Beschermd monument

Parochiekerk Sint-Norbertus

Beschermd monument van tot heden

ID
5219
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/5219

Besluiten

Sint-Norbertuskerk
definitieve beschermingsbesluiten: 11-06-2009  ID: 4615

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De Sint-Norbertuskerk te Antwerpen, is beschermd als monument.



Waarden

De Sint-Norbertuskerk is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde

in casu architectuurhistorische waarde:
De Sint-Norbertuskerk is een laatneogotische parochiekerk van 1901-1904 ontworpen door architect Ernest Dieltiens. Planindeling, opbouw, afwerking en inrichting zijn er onder zijn leiding opgevoerd tot een samenhangend geheel in een vrij geïnterpreteerde neogotische stijl, waarin functionele eisen en formele verruiming samengaan met de grondbeginselen, dat is het voortbrengen van christelijke kunst gesteund op een grondige kennis van het middeleeuwse bouwen. Deze benadering kenmerkt het neogotische oeuvre van de architecten die aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten te Antwerpen werden opgeleid; hierbij voegt zich de veelzijdigheid en het pragmatisme van Ernest Dieltiens.

historische waarde

in casu stedenbouwkundige waarde:
Zurenborg is een wijk in de 19de-eeuwse stadsgordel, net als vele andere buitenwijken ontstaan uit de verkaveling van een voormalig hof van plaisantie. Uitzonderlijk is echter de coherente urbanistische aanpak: de planmatige aanleg van straten en pleinen en het samenspel van veelal symmetrisch uitgewerkte bouwblokken van stijlvolle heren- en burgerhuizen, waartussen de openbare gebouwen werden ingevoegd. Zo ook de Sint-Norbertuskerk, waarvan ligging, volume en ontwerp afgestemd werden op de structuur en de behoeften van deze woonwijk. Genoodzaakt van zijn eerste ontwerp - een prestigieuze koepelkerk in het midden van de Dageraadplaats - af te stappen, ontwierp architect Ernest Dieltiens een minder opzichtige kerk, die ingenieus aan de rand van het plein werd ingepast.

artistieke waarde

Het globale concept is opgevat als een totaal kunstwerk dat door architect Ernest Dieltiens werd gecoördineerd. Aan de realisatie ervan zijn talrijke bekende namen uit het toenmalige kunstambachtelijke en artistieke milieu verbonden: J.-A. Capronnier - F.-A. Comère, Jules Dobbelaere, Edward Steyaert, Eugeen Yoors voor de gebrandschilderde glas-in-loodramen, Jan Anthony voor de beschilderde retabels, Jos. Ratinckx voor de monumentale muurschilderingen, J.D. Facchina en de firma Pellarin voor de mozaïeken, Desiderius Duwaerts, Jan Gerrits, Jules Weyns, Rik Sauter voor het beeldhouwwerk, de firma W.R. Haan en zoon en Jos. Junes voor het kunstbronswerk, François-Bernard Loret voor het orgel. Het artistieke niveau van deze kunstwerken overstijgt veruit de afwerking en inrichting van de doorsnee neogotische parochiekerk. De andere ateliers die bijdroegen tot de stoffering van de kerk leverden vooral serieproducten.

volkskundige waarde

De bijzondere Mariadevotie gaf aanleiding tot de oprichting in 1883 van de broederschap van Onze-Lieve-Vrouw van Altijddurende Bijstand, in 1938 uitgebreid met de aanstelling van kapelmeesters die de plechtige diensten opluisteren. Deze traditie bestaat nog steeds. Vanaf het begin werd de nieuwe kapel een bedevaartsoord; in Antwerpen en omstreken was dit de enige plaats waar deze verering plaats vond.

sociaal-culturele waarde

De Sint-Norbertuskerk heeft nog steeds een grote bruikbaarheid en sterke socio-culturele banden met de buurtwerking: tot op heden behield ze haar religieuze bestemming en sedert geruime tijd fungeert ze als een gerenommeerd muziekcentrum. Talrijke, rechtstreeks met de kerk verbonden verenigingen, creëren een breed maatschappelijk draagvlak dat borg staat voor haar behoud.


Aanduiding van

Is de bescherming van

Parochiekerk Sint-Norbertus

Dageraadplaats 5 (Antwerpen)
Parochiekerk Sint-Norbertus. Sobere georiënteerde neogotische basiliek van 1901-04 naar ontwerp van Ernest Dieltiens. Ingeplant op rechthoekig terrein aan de oostelijke zijde van het plein, op hoek met Korte Altaarstraat.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.