De bescherming omvat het dorpsplein van Lovenjoel met de parochiekerk en de pastorie, het Groot Park, de watermolen Heystmolen met omgevende beemden, het kasteel de Spoelberch, een modelhoeve en de straten Bijzondereweg en Groot Park.

Het beschermingsdossier motiveert de bescherming als volgt:
Wetenschappelijke waarde: Het bevat één van de merkwaardigste dendrologische verzamelingen van het Vlaamse gewest. Dit belang houdt niet alleen verband met de ouderdom en de afmetingen van een groot aantal bomen, bijvoorbeeld een bruine beuk met een stamomtrek van 6,70 meter maar ook, en vooral met een groot aantal zeldzame soorten en variëteiten. Vermeldenswaardig zijn onder meer Acer cappadocicum, Acer rubrum 'Globosum', Alnus glutinosa 'Incisa', Betula lenta, Quercus petraea 'Mespilifolia', Torreya grandis, Quercus robur 'Fastigiata', Quercus robur 'Albomarmorata', Quercus phellos, Ostrya japonica, Tilia platyphyllos 'Vitifolia' . Het gedeelte van de Molenbeekvallei tussen Salve Mater en de oude gemeentegrens met Korbeek-Lo herbergt een rijke flora en een aantal zeldzame en/of voor venige brongebieden typische soorten (goudveil, bittere veldkers, groot springzaad).
Esthetische of artistieke waarde: Bij de aanleg van het park in zijn huidige vorm, tijdens de eerste helft van de 19de eeuw, werden de textuur- kleur- en habitusverschillen van het aangewende plantenmateriaal en, vooral het topografisch gegeven namelijk het beekdalsite op vakkundige wijze aangewend. Hoofdelement is een perspectief van circa 600 meter lengte langsheen de dalbodem, sporadisch onderbroken door enkele solitaire bomen en op de hellingen begrensd door gevarieerde boommassieven. Het silhouet van de Sint-Lambertuskcrk speelt een belangrijke rol als pittoresk eindpunt van dit perspectief. Westwaarts, in de richting van Korbeek-Lo, wordt het perspectief verlengd door de weiden en bosjes in het dal van de Molenbeek.
Historische waarde: Het voorgestelde dorpsgezicht maakt deel uit van een historische site. Een dorpsvorm die vrij zeldzaam is: twee kastelen die samen met de dorpskerk op eenzelfde as liggen. Hoewel deze oorspronkelijke entiteit door recente gehouwen (het instituut Ave Regina) werd verstoord, is dit patroon nog duidelijk herkenbaar. Vanuit historisch oogpunt is het ook merkwaardig dat feodale toestanden tot in de helft van de 19de eeuw de situatie in een dorp nog zo ingrijpend konden beïnvloeden. Toen werd immers de dorpskerk grondig verbouwd en als ornament in de parkaanleg betrokken. Bovendien werd een gedeelte van het openbaar domein, in het bijzonder een regionale verbindingsweg (de Heerbaan), geprivatiseerd om de aanleg van het park mogelijk te maken.