Beschermd monument

Domein Schoonselhof

Beschermd monument van 16-07-2007 tot heden

ID: 4190
URI: https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/4190

Besluiten

Schoonselhof
definitieve beschermingsbesluiten: 16-07-2007 ID: 4502

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Provincie
Antwerpen: Gemeente
Antwerpen: Deelgemeente
Wilrijk: Straat
Reigershoek: Locatie
Reigershoek (Antwerpen): Nauwkeurigheid zone
Tot op 15m: Oppervlakte zone
732 637m²: Beschermingsdossiers
4.01/11002/1102.1 DA002433 OA003511

Typologie: beelden, buitenbegraafplaatsen, dreven, gedenktekens, grachten (infrastructuur), grafzerken, hagen, hekken, hekpijlers, kasteelhoeven, landhuizen, obelisken (funeraire constructies), opgaande bomen, ossuaria, parkbossen, parken, perken voor oud-strijders, poorten (bijgebouwen), vijvers
Datering: 16de eeuw, interbellum
Stijl: classicisme, neo-Vlaamserenaissance-stijl, rococo
Soort: Acer pseudoplatanus 'Leopoldii', Aesculus hippocastanum, Betula pendula, Cupressocyparis, Fagus sylvatica, Fraxinus excelsior 'Pendula', Ilex aquifolium, Liriodendron tulipifera, Pinus nigra subsp. laricio, Platanus hispanica (x), Quercus phellos, Quercus robur, Quercus rubra, Salix alba, Sequoiadendron giganteum, Sorbus intermedia, Taxodium distichum, Thuja

Project beschermingsdatabank 2013-2016 (beschermingen: van 01-01-2013 tot 30-06-2016)

Janlet, Jules (Ontwerper)

Norga, Sylvain (Ontwerper)

Pierre, Arthur Joseph (Ontwerper)

Schmitz, Marcel (Ontwerper)

Van Averbeke, Emiel (Ontwerper)

van Mechelen, Adriaan (Ontwerper)

Beschrijving

Het Schoonselhof te Wilrijk, meer bepaald het kasteelpark met begraafplaats, is beschermd als monument.

Waarden

Schoonselhof is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

artistieke waarde

Met de realisatie van het Schoonselhof is men afgestapt van de begraafplaats als dodenakker. De begraafplaats is geconcipieerd als een parkbegraafplaats, waarbij esthetiek en de esthetische beleving even hoog dienden ingeschat te worden als het functionele begraven op zich. Hierbij speelt de aanleg met draineringsgrachten en ook de natuur een grote rol. De meerwaarde die uit bescherming voortkomt zit dan ook in de combinatie van verder functioneel begraven, het opwaarderen van de natuurwaarden en van de parkesthetiek. In dat kader dienen de grafmonumenten in stand gehouden te worden. Als laatste rustplaats van bekende kunstenaars en prominente figuren zijn veel graven kunstzinnige ontwerpen met gebruik van funeraire, religieuze en andere symbolen en opschriften die typerend zijn voor de overledene. Talloze grafmonumenten werden ook ontworpen of dragen elementen ontworpen door bekende kunstenaars zoals architecten, beeldhouwers en bronsgieters. De sculpturen, het gebruik van kleurrijke materialen, eigen accenten in het gebruik van symboliek, de aangepaste en bestudeerde parkaanleg geven het geheel een specifieke en unieke sfeer.

sociaal-culturele waarde

Het Schoonselhof is een stenen archief dat een weerspiegeling geeft van de multiculturele samenstelling van de Antwerpse maatschappij en getuigt van de vooruitstrevende invulling van de wijze van herdenken van de overledenen. Een uniek gegeven is de aanleg van ereparken voor verdienstelijke burgers zoals kunstenaars en politici en de parken voor joodse en islamitische Antwerpenaren zodat de diverse aspecten van de kosmopolitische samenleving versteend blijven voortleven na de dood. Decoratie, taal, symboliek en de uiteenlopende beroepen en overtuigingen van de afgestorvenen vormen een staalkaart van de diversiteit van de gemeenschap.

historische waarde

Het domein Schoonselhof is een vroeger kasteeldomein waarvan de oorsprong opklimt tot de 16de eeuw. Het goed kende de karakteristieke ontwikkeling van hoeve naar hof van plaisantie dat in de loop van zijn geschiedenis herhaaldelijk aangepast werd aan de noden en de smaak van de opeenvolgende eigenaars die behoorden tot de klasse van rijke kooplui en adel in het Antwerpse. In 1911 werd het domein, kasteel en omliggend park, door de stad Antwerpen aangekocht om ingericht te worden als stedelijk begraafpark met respect en behoud van de bestaande gebouwen en de rijke fauna en flora. Door zijn aanleg als parkbegraafplaats sluit het Schoonselhof aan bij de grote 19de-eeuwse, landschappelijke begraafplaatsen in de lijn van het Cimetière du Père Lachaise in Parijs. Naast eigentijdse, al dan niet eenvoudige of monumentale grafstenen zijn vele grafmonumenten afkomstig van de vroegere Antwerpse begraafplaatsen, voornamelijk van de Kielbegraafplaats die voordien de officiële stadsbegraafplaats was. De Schoonselhofbegraafplaats heeft hierdoor een extra cultuurhistorische betekenis en vertegenwoordigt zo op een bijzondere manier het kosmopolitisch karakter van de stad en de zorg die Antwerpen besteedt aan de dodenherdenking vanaf het begin van de 19de eeuw tot op heden.

Aanduiding van

Is de bescherming van