Beschermd cultuurhistorisch landschap

Meander van Vorsdonk - Turfputten

Beschermd cultuurhistorisch landschap van tot heden

ID
417
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/417

Besluiten

Meander van Vorsdonk-Turfputten
definitieve beschermingsbesluiten: 02-03-1994  ID: 2629

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

Deze bescherming betreft het landschap van de meander van Vorsdonk - Turfputten (totale oppervlakte 143,68 hectare) en bevindt zich grotendeels in het zuidwesten van Aarschot (deelgemeente Gelrode). Een klein deel van dit landschap, in het uiterste noorden, ligt in Begijnendijk (deelgemeente Betekom). Het Vorsdonkbos vormt de westelijke helft van het beschermde landschap, de Turfputten omvatten de oostelijke helft. Het gebied is gesitueerd langs de benedenloop van de Demer.

Het beschermingsdossier motiveert de bescherming als volgt:

  • historische waarde: "Het gebied bevat een belangrijk maar kwetsbaar bodemarchief, met name sporen uit de steentijd en oude turfkuilen met bijhorend ontsluitingspatroon. In het noordwestelijk gedeelte bevindt zich bovendien het kasteel Ter Rivieren, voor het eerst vermeld in 1197 en mogelijk sporen uit de feodale tijd bevattend."
  • wetenschappelijke waarde: "Het landschap Vorsdonk - Turputten is van uitzonderlijk belang voor de studie en de kennis van de vorming, evolutie en geomorfologie van de Demer en de Vlaamse vallei in haar geheel, want het maakt deel uit van een patroon van ingesneden paleo-meanders. De verlaten meander van Vorsdonk-Turputten verschilt qua vorm en afmetingen niet alleen van de in de vallei talrijk aanwezige coupures van vrije meanders, maar ook van de ingesneden laatglaciale meanders langs de benedenloop van de Dijle. De uitgesproken abiotische variatie en de ligging van het gebied op het kruispunt tussen verschillende plantengeografische districten heeft een voor Vlaanderen uitzonderlijk floristische rijkdom tot gevolg: circa 425 soorten vaatplanten, waaronder een groot aantal zeldzame tot zeer zeldzame soorten uit kwetsbare en sterk bedreigde vegetatietypen, zoals voedselarme, natte graaslanden, verlandingsmoerassen en elzenbroeken. Vooral deze laatste gelden als een van de best bewaarde in Vlaanderen. De vegetatiemozaïeken trekken een gevarieerde fauna aan. De meeste soorten zijn afhankelijk van moeras- en waterrijke omstandigheden en daarom bedreigd."
  • esthetische waarde: "De esthetische waarde is een gevolg van het reliëf, inzonderheid de steile flank van de Eikelberg aan de zuidrand van het gebied en het gevarieerde microreliëf, met name de talrijke donken. Ook de gevarieerde begroeiing speelt een belangrijke rol, meer bepaald de sterk versneden bosranden en het voorkomen van bloemrijke graslanden tussen de beboste percelen. De 19de-eeuwse parkaanleg rond de kastelen van Rivieren en Nieuwland vormt hierop een geslaagde aanvulling."


Waarden

De meander van Vorsdonk - Turfputten is beschermd als landschap omwille van het algemene belang gevormd door de:

historische waarde

-

wetenschappelijke waarde

-

esthetische waarde

-


Aanduiding van

Is de gedeeltelijke bescherming van

Demer- en Laakvallei tussen Aarschot en Werchter

Aarschot, Gelrode (Aarschot), Betekom (Begijnendijk), Rotselaar, Werchter (Rotselaar), Tremelo (Tremelo)
De Demervallei van Aarschot tot Werchter is een belangrijk open ruimtegebied van Vlaanderen. Binnen de vallei zijn vele kleine reliëfverschillen die gevormd zijn in de historische riviervallei. Ook zijn er verschillende zandige opduikingen waar reeds in de steentijd bewoning was en waar op enkele plaatsen hoeves en later kastelen zich op vestigden: hoeve Nieuwland, Kasteel Nieuwland, Kasteel van Rivieren, Rega’s hof en het Bruggenhof. Ten zuiden van de vallei liggen enkele Diestiaanheuvels.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.