Beschermd cultuurhistorisch landschap

Militair Domein de Molenheide

Beschermd cultuurhistorisch landschap van tot heden

ID
4113
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/4113

Besluiten

Militair Domein de Molenheide
definitieve beschermingsbesluiten: 23-02-1995  ID: 2811

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De bescherming als landschap omvat het Militair Domein de Molenheide, een relict van het uitgestrekte heidegebied in de Limburgse Kempen. Het beschermde landschap wordt gekenmerkt door de afwisseling van landduinen, struikheide, bospercelen en naaldhoutaanplanten.



Waarden

Militair Domein de Molenheide is beschermd als landschap omwille van het algemene belang gevormd door de:

wetenschappelijke waarde

in casu natuurwetenschappelijke waarde: Door zijn belangrijke ligging tussen belangrijke natuurreservaten, natuurgebieden en beschermde landschappen zoals 'De Slangebeekbronnen', 'De Teut', 'Ten Haagdorenheide', 'De Schemmersberg' en 'Het Wik' fungeert de Molenheide als migratieroute voor tal van planten- en diersoorten.
Het landschap strekt zich uit in de overgangszone tussen de Hoge en de Lage Kempen. De gemiddeld 300 meter brede en 10 meter hoge noordwest-zuidoost georiënteerde en centraal in het landschap gelegen natuurlijke steilrand is een belangrijke landschapsvormende factor. Dergelijke overgangsgebieden worden gekenmerkt door een eigen dynamiek en zijn bijgevolg in ecologisch en geografisch opzicht uitermate belangrijk.
Het voorkomen van landduinen, zeer waardevolle fysische landschappen voor de bestudering van de landschapsvorming onder invloed van wind en vegetatie. In ecologisch opzicht zijn landduinen belangrijk omwille van hun microklimaat. Bovendien maken zij de bestudering van de successie van de pioniervegetatie, met zandzegge en buntgras via korstmossen en heide naar struweel en tenslotte naar bos, mogelijk.
Struikvegetaties hebben een steeds groter wordende zeldzaamheidswaarde, onder andere omdat de lage voedingsstofniveaus, essentieel voor heidegebieden, onder de huidige omstandigheden van veralgemeende luchtverontreiniging, moeilijk te handhaven zijn.
De Molenheide behoort tot het Kempens plateau- één van de meest interessante gebieden in avifaunistisch opzicht voor Vlaanderen.
De Molenheide maakt deel uit van de areaalgrens zowel voor plantensoorten met een Atlantische verspreiding als voor meer continentale soorten.

cultuurhistorische waarde

De heide is een belangrijke en steeds zeldzamer wordende cultuurhistorische landschapseenheid, ontstaan en in stand gehouden dankzij de mens. Het is een getuige van een menselijke levenswijze en een essentieel onderdeel van de traditionele landbouw voor 1900.

esthetische waarde

De esthetische waarde wordt bepaald door het voorkomen van een mozaïek van stuifduinen, gefixeerde jonge duinen, duinpannen en heidegebieden met een heterogene vegetatiestructuur.


Aanduiding van

Is de gedeeltelijke bescherming van

Vijver- en heidegebied rond de bovenbeek van de Laambeek, Roosterbeek en Slangebeek

Houthalen (Houthalen-Helchteren), Zonhoven (Zonhoven)
De natuurreservaten Ten Haagdoornheide en De Teut vormen samen het grootste heidegebied van Midden-Limburg met nog enkele schaars begroeide stuifduinen. Een deel van de heide werd systematisch omgezet in naaldbos gekenmerkt door een drevenpatroon. Bij de westrand van het voormalig militair domein Molenheide bevindt zich de Holsteen, een concentratie van acht grote zandsteenblokken als resultaat van een erosieproces.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.