Beschermd monument

Kasteel van Diepenbeek: residentieel kasteel

Beschermd monument van 25-06-2002 tot heden

ID: 3853
URI: https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/3853

Besluiten

Kasteel met omgeving
definitieve beschermingsbesluiten: 25-06-2002 ID: 3884

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Provincie
Limburg: Gemeente
Diepenbeek: Deelgemeente
Diepenbeek: Straat
Stationsstraat: Locatie
Stationsstraat 25 (Diepenbeek): Nauwkeurigheid zone
Tot op 15m: Oppervlakte zone
348m²: Beschermingsdossiers
4.01/71011/107.1 DL002212 OL001636

Typologie: kastelen (woningen), rentmeesterwoningen
Datering: tweede helft 17de eeuw, tweede helft 18de eeuw
Stijl: classicisme

Project beschermingsdatabank 2013-2016 (beschermingen: van 01-01-2013 tot 30-06-2016)

Beschrijving

De bescherming omvat het residentieel kasteel.

Waarden

Het residentieel kasteel is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde

Het kasteel is een moderne uitbreiding van de middeleeuwse burchttoren van Diepenbeek, met bouwsporen (dichtgemetselde kloosterkozijnen en schoorsteen met speklagen) die teruggaan tot de 17de eeuw. Het kasteel werd toen - mogelijks op basis van een oudere constructie - als nieuwbouw opgetrokken voor de rentmeester van de Duitse Orde, die het goed omstreeks 1679 via baron de Bocholtz in handen kreeg en het behield tot de Franse Revolutie, waarna het in private handen kwam. Het pand maakte deel uit van een complex, dat naast de toren ook een hoeve omvatte, die overigens als voorhof fungeerde. Het geheel was volledig omgracht en de verschillende componenten stonden door middel van brugjes met elkaar in verbinding. Een vroeg 18de-eeuwse verbouwingscampagne van onduidelijke aard en omvang werd opgevolgd door een midden- en laat-18de-eeuwse fase, waarbij het kasteel achtereenvolgens rococo en neoklassiek werd uitgemonsterd. Heraldische kenmerken en inscripties bevestigen hierbij de stilistische situering. De midden-18de-eeuwse fase blijkt slechts fragmentarisch, de neoklassieke verbouwing is pertinenter aanwezig. Het kasteel verschijnt op de Ferrariskaart als een drievleugelig geheel, hetgeen door een vroeg-19de-eeuwse tekening wordt bevestigd. In de 19de eeuw verdween de derde kasteelvleugel, de grachten werden gedempt en uniformiserende verfraaiingswerken uitgevoerd. De oorspronkelijke gerichtheid van het kasteel naar de hoeve toe ging verloren door aanleg van de Stationsstraat.

historische waarde

in casu architectuurhistorische waarde: : Kasteel op L-vormige plattegrond, met een voorhof, hoofdvleugel parallel met de straat en voorwaartse vleugel rechts, onderling verbonden door een hoektoren. Witgekalkte en van gesmeed ijzeren ankers voorziene baksteenbouw, afgeboord door een gepikte plint en een bolronde, beschilderde kroonlijst, het geheel onder leien schilddaken; hoofdvleugel van vijf traveeën en twee bouwlagen, hoektoren van tweeënhalve bouwlaag, zijvleugel van vijf traveeën en twee bouwlagen. Venstertraveeën aan alle zijden van het gebouw, neoklassieke ordonnantie, vernieuwd in de 19de eeuw; steekboogvensters in vlakke kalkstenen omlijsting met licht uitspringende imposten en sluitsteen. De oorspronkelijke hoofdingang bevindt zich aan de achterzijde van de hoofdvleugel, geflankeerd door geblokte pilasters en bekroond met een heraldisch motief (Ferdinand von Sikkingen of Karel van Lorreinen) onder een entablement. De zijvleugel beschikt aan de zijde van de huidige voorhof over een monumentale rococodeur, rechthoekig, met geprofileerde kalkstenen posten op neuten, bekroond door een van bladwerk en sluitsteen voorziene bovenlichtomlijsting onder uitspringende druiplijst, waarboven een geblindeerd muurvak is gevat in een stucomlijsting, waarbinnen de vage contouren van een wapenschild doorschemeren, evenals de ingekraste datering 1761. Intern bleef het historische decor slechts fragmentarisch bewaard. In de hoofdvleugel, gevormd door een centrale vestibule met trap, links en rechts respectievelijk geflankeerd door een grote (onderverdeelde) en kleine ruimte, bleef enkel een neorenaissanceschoorsteen bewaard, die mogelijks teruggaat op een oudere kern, evenals een neoklassieke nis voor een kolomkachel. De zijvleugel bestaat uit een vestibule langsheen de façade, links uitmondend in de traphal, rechts in een grote ruimte die de inleiding vormt van een kleine suite. De afwerking is grotendeels 19de eeuw, met neoklassieke en neorenaissancistische toetsen. Een régenceschoorsteen en houten trap met zwierige pijlen zijn mogelijks restanten van de 18de-eeuwse bouwfase.

Aanduiding van

Is de bescherming van