Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek

Dorpskern Gutschoven

Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek van tot heden

ID
3676
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/3676

Besluiten

Parochiekerk Drie-Moren, kerkhof, pastorie, hoeven en dorpskern van Gutschoven
definitieve beschermingsbesluiten: 13-07-2005  ID: 4427

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De dorpskern van Gutshoven met verschillende gesloten hoeven is beschermd als dorpsgezicht.



Waarden

De dorpskern van Gutschoven (inclusief de hoeves Nieuwe Steenweg 211, 212, 213 en 220, hoeverestant Wijngaardstraat +1, dorpswoning Wijngaardstraat 4 en gemeentehuis-school, alle gebouwen met hun onbebouwde context) is beschermd als dorpsgezicht omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde, sociaal-culturele waarde

De kern van Gutschoven bleef grotendeels bewaard als het straatdorp dat al op de Ferrariskaart (1771-1778) wordt weergegeven, met een afwisseling van min of meer belangrijke (vierkants)hoeves, afgewisseld met tuinen en boomgaarden in een doorlopende sequentie aan weerskanten van de hoofdstraat. Dit beeld evolueerde in essentie niet doorheen de 19de en zelfs 20ste eeuw. De enige aan het traditionele dorp vreemde, hoewel voor de tijd typische toevoeging is het gemeentehuis-schoolgebouw uit 1893, hoewel de inplanting en schaal van het complex zijn aangepast aan de bestaande structuur. Hoewel individuele gebouwen soms werden aangepast aan de noden van de tijd, bleef de historische bouwmassa bepalend voor de huidige verschijningsvorm en nam de bebouwingsgraad niet wezenlijk toe. Nogal wat van de vroegere tuin- en boomgaardpercelen behielden daarnaast niet alleen hun oorspronkelijke functionaliteit, maar ook de traditionele omhaging, waardoor een uiterst authentiek en pittoresk totaalbeeld ontstaat. Vooral aan de noordzijde van de Nieuwe Steenweg en de Wijngaardstraat verleent het reliëf daarbij een extra dimensie aan de samenhang: de hoeves zijn gericht op het lagere straatpeil, terwijl de tuin- en boomgaardpercelen hun helling behielden en aan straatzijde zelfs vaak zijn afgedamd, met een monumentale straatwand voor gevolg.

Aanduiding van

Is de omvattende bescherming van

Gemeentehuis van Gutschoven en gemeenteschool

Nieuwe Steenweg 216 (Heers)
Gemeentehuis en -school. Alleenstaand huis van 1893, hoger gelegen dan het straatniveau, in een ommuurde tuin.


Gesloten hoeve

Nieuwe Steenweg 212 (Heers)
De huidige gebouwen van de gesloten hoeve dateren uit de tweede helft van de 19de eeuw en zijn geschikt rondom een rechthoekig erf.


Gesloten hoeve

Nieuwe Steenweg 213 (Heers)
Gesloten hoeve, ontstaan uit een L-vormige hoeve, die in de eerste helft van de 19de eeuw, haar gesloten vorm aanneemt.


Gesloten hoeve

Nieuwe Steenweg 220 (Heers)
Gesloten hoeve uit de tweede helft van de 19de eeuw, waarvan de dienstgebouwen eind 19de- en 20ste-eeuwse versteende vakwerkgebouwen zijn.


Hoeve

Nieuwe Steenweg 211 (Heers)
Eén van de grote hoeven, reeds aangeduid op de Ferrariskaart van 1771-77. Thans rest nog het woonhuis, ten noorden van het erf en de dwarsschuur, achteraan het erf.

Is de gedeeltelijke bescherming van

Dorpskern Gutschoven

Nieuwe Steenweg, Wijngaardstraat (Heers)
De kern van Gutschoven behield een historisch stabiele dorpsstructuur. De zone omheen de kerksite behield de straatdorpstructuur die al op de Ferrariskaart is geregistreerd. Niet alleen de individuele gebouwen vertonen een hoge historische gaafheid en authenticiteit, maar ook hun onderlinge spreiding, in lintbebouwing, alternerend met tuinen en boomgaarden.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.