Beschermd monument

Parochiekerk Sint-Albertus

Beschermd monument van tot heden

ID
2355
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/2355

Besluiten

Parochiekerken Sint-Barbara en Sint-Albertus
definitieve beschermingsbesluiten: 25-06-2002  ID: 3889

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De bescherming als monument betreft de parochiekerk Sint-Albertus, opgetrokken in 1939 naar ontwerp van architect Henri Lacoste, gelegen aan de steenkoolmijn van Zwartberg.



Waarden

De Sint-Albertuskerk is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde

in casu architectuurhistorische waarde:
De kerk omvat drie bouwvolumes, die door middel van galerijen met elkaar in verbinding staan: zaalkerk, toren (met doopkapel) en pastorie (met conciërgewoning). De drie gebouwen zijn opgetrokken op een gedeeltelijk verhoogd terrein. Imposante baksteenarchitectuur; gevelvlakken geritmeerd door hoge, mijtervormige vensters; koorafsluiting met rondboogvensters; oculus her en der. De toren is geïnspireerd op de West-Vlaamse baksteengotiek, maar met een sterk versoberd profiel. Concentratie van ornamentiek in het externe westportaal, waarin houten deuren met koperbeslag, hierop is alle decoratie uitgewerkt onder de vorm van medaillons (met vroegchristelijke motieven) en banden met Latijnse en Griekse opschriften.
Eénbeukig schip, overspannen door spitse gordelbogen onder een open dakstoel; halfronde kooromgang met vijf kranskapellen onder halfkoepels, bekroond door een galerij; interieur in baksteenmetselwerk, met dragende structuren in geschilderd beton; het betonnen skelet van de toren werd daarentegen met metselwerk bekleed. Interieurafwerking grotendeels volgens richtlijnen van de architect: bevloering met keramische tegels, anti-akoestisch beton en keien in antieke patronen; wanden van het schip afgewerkt met glas-in-betonafbeeldingen van de twaalf apostelen; geometrische glasramen. Interieurontwerp gefocust op het hoofdaltaar, met een monumentaal ciborium en tabernakel; afwerking in (imitatie)marmer, koper en smeedwerk.
Verdere bemeubeling met zijaltaren, banken, biechtstoelen, paaskandelaar, kroonluchters en dergelijke meer. Rijk sculpturaal patrimonium, met een vermeldenswaardige voorstelling van de Sint-Barbaratoren in de westbouw.

sociaal-culturele waarde, volkskundige waarde

De kerk is een typische mijnkathedraal, opgericht op kosten van de mijnuitbating op een centraal terrein in de oude tuinwijk. Het gebouw vervulde niet alleen de praktische behoefte aan een cultusruimte, maar moest ook bijdragen tot het positieve imago van het mijnbedrijf, dat zelfs in tijden van crisis op volle toeren bleef draaien. De kathedralen, als protserige blikvangers, fungeerden alzo als visitekaartje naar de buitenwereld toe en stimuleerden de werklust en het samenhorigheidsgevoel onder de arbeiders. Naast deze commerciële overwegingen zullen de kerken ook paternalistische, Christelijke idealen hebben gediend. Hun propagandistische waarde was derhalve op verschillende domeinen te situeren, wat het tot openbare interbellumgebouwen bij uitstek maakt.

artistieke waarde

Gemengd traditionalistisch en modernistisch kerkgebouw naar ontwerp van Henri Lacoste. Het gebouw is in eerste instantie een typische interbellum-combinatie van klare lijn en klassieke, antieke en vroegchristelijke inspiratiebronnen. Het gebouw combineert ideeën van zuiverheid op het vlak van volume, vlakken en lijn, uitgewerkt in een tegelijkertijd traditionele en vooruitstrevende materiaalkeuze, met een rijk afgewerkt en sterk symboolgeladen interieur. De stijl is geïnspireerd op Berlage, de Hollandse en Delftse School, maar vertoont toch een art deco toets onder de vorm van archeologische citaten.

historische waarde

De voorontwerpen van de kerk dateren uit 1937, werden goedgekeurd door de bevoegde instanties in 1938 en in hun definitieve vorm gegoten in 1938. In januari 1939 begon men met de bouw van de kerk en pastorie en in augustus waren de werken aan het schip al zo ver gevorderd dat men kon overgaan tot het aanbrengen van de draagstructuur van het dak. Door oorlogsomstandigheden sleepte de inrichting, volledig naar ontwerp van de architect, aan tot 1941. Vanaf de jaren 1960, ten gevolge van de mijnsluiting en Vaticaanse hervormingen, werden aanpassingswerken uitgevoerd.


Aanduiding van

Is de bescherming van

Parochiekerk Sint-Albertus

Kerkplein (Genk)
Zwaar en vrij somber, doch imposant bakstenen gebouw, opgetrokken in 1939 naar ontwerp van architect H. Lacoste. Zaalkerk van zes traveeën, halfronde absis en massieve, vierkante westelijke toren.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.