De voormalige burcht van Rummen vormt de laatste getuige van de 14de-eeuwse versterking opgericht door Arnold van Rummen, de laatste Heer van Loon. De belegering en vernieling van de burcht betekende het einde van het onafhankelijk Graafschap Loon dat ingelijfd werd bij het Prinsbisdom Luik. De belegering in Rummen staat in de historische bronnen ook gekend als de eerste schriftelijk vermelding van het gebruik van buskruit bij de oorlogsvoering in Vlaanderen. De huidige site vormt een relict van een waterburcht met minstens drie concentrische grachten en wallen gevoed door de Asbeek die hiervoor werd afgetakt. Een deel van de verdedigingsgrachten is nog zichtbaar aanwezig. Overige defensieve elementen zijn als microreliëf herkenbaar in de omringende akker- en weilanden. Samen getuigen deze sporen van de ornamenteel-symbolische rol van. de site in combinatie met de militairstrategische functie. De veldkapel op het kruispunt van veldwegen dateert van rond de eeuwwisseling en is een getuige van de Lourdesverering die toen bijzonder belangrijk was.

Onder het Warandebos liggen de restanten van een waterburcht die een kortstondig bestaan kende van 1362 tot 1365 en mogelijk ook sporen van oudere constructie. Na de verwoesting van de burchtsite door de Luikse troepen bleef het archeologisch bodemarchief nagenoeg onaangeroerd en in optimale omstandigheden bewaard. In de topografie zijn relicten bewaard van het verdedigingssysteem bestaande uit meerdere opeenvolgende grachten en wallen. Op digitale hoogtemodellen zijn duidelijk circulaire structuren zichtbaar met op het centrale gedeelte sporen van vergraving maar ook van een symmetrisch uitgewerkte toegang gericht naar het noordoosten. De site van de burcht van Rummen dient behouden te worden als een getuige enerzijds en met het oog op toekomstig onderzoek anderzijds. Archeologische vondsten op de aangrenzende akkers wijzen op een nog bewaard archeologisch bodemarchief en kunnen in verband gebracht worden met bijgebouwen van de voormalige burcht.

De voormalige burcht vormt als beboste ophoging een opvallend landschapselement en een visueel baken in een overwegend landbouwgebied. De duidelijke concentrische grachten, waarneembaar vanaf de omringende veldwegen, zijn door de vorm van de perceelsgrenzen en door het microreliëf als een reminiscentie van de vroegere indrukwekkende versterking. De Asbeek, die werd afgetakt in functie van de watervoorziening van de grachten van de burcht, duidt nog steeds de grens aan van de verdwenen burcht. De kleine kapel die werd ingeplant op het kruispunt van twee veldwegen, waarvan een naar de kerk van Rummen leidt, vormt samen met de hoekboom een opvallend ensemble dat zichtbaar is vanuit de omringende akkers.

Op de restanten van de voormalige burcht is een waardevol bosgebied ontstaan met een afwisseling van natte en droge condities op een relatief kleine oppervlakte. De sterk uiteenlopende abiotische omstandigheden zorgen voor een diversiteit aan fauna en flora. Zeldzame kalkminnende soorten zoals éénbes en bosrank gedijen op het steenpuin.
Oudbosplanten zoals gele dovenetel, gevlekte aronskelk en slanke sleutelbloem vormen waardevolle bosflora. Grenzend aan het Warandebos ligt een historisch grasland met typische graslandsoorten zoals kamgras en scherpe boterbloem.