Beschermd cultuurhistorisch landschap

Steenkoolterrils van Waterschei

Beschermd cultuurhistorisch landschap van tot heden

ID
1923
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/1923

Besluiten

Steenkoolterrils van Waterschei
definitieve beschermingsbesluiten: 11-06-1999  ID: 3452

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De bescherming als landschap betreft de steenkoolterrils van Waterschei die samen met de als monument beschermde mijngebouwen een belangrijke getuige van de industriële steenkoolontginning in de provincie Limburg vormen.
Op deze site werd steenkool ontgonnen tussen 1924 en 1987.



Waarden

De steenkoolterrils van Waterschei zijn beschermd als landschap omwille van het algemene belang gevormd door de:

natuurwetenschappelijke waarde

vanuit geologisch oogpunt zijn deze antropogene, artificiële heuvels belangrijk omwille van hun rijkdom aan fossielen. Zij werden vooral afgedrukt in het bedekkingsgesteente (schiefer- en kalksteen) dat zich boven de steenkoollagen bevindt. Het voorkomen van extreme gradiëntensituaties op de steile hellingen waarvan de bodem samengesteld is uit een opeenhoping van uitzonderlijke materialen als schiefergesteente, kalkrijke rotsblokken, zandstenen en steenkoolafval. Gradiëntensituaties zijn onder andere droog - nat, warm - koud, variërende zoutgehaltes in de substraten, helling, expositie. De hoger genoemde specifieke abiotische situatie ligt aan de basis van een unieke vegetatie. Deze is totaal verschillend van de Kempense vegetatie. Genoemd worden: pioniervegetaties van mossen en korstmossen, verspreide kruidenvegetaties, schrale graslanden en berkenopslag. In plassen, bezinkingsbekkens ..... en andere plaatsen met hoge zoutconcentraties komen typische brakwatersoorten voor. Ook kalkminnende soorten, waarvan sommige thermofiel, worden aangetroffen. Sommige van deze soorten, zoals de kleine steentijm, bereiken op de Limburgse terrils de noordgrens van hun areaal. Het belangrijkst in aantal zijn de soorten van sterk antropogeen gestoorde plaatsen, droge graslanden en rotsen. Kenmerkend zijn de rijkdom aan amfibieën en reptielen, insecten en vlinders, waaronder vele zeldzame soorten. De mijnsite vervult een belangrijke functie als natuurverbindingsgebied met de omliggende natuurgebieden.

esthetische waarde

de ritmiek van de terrils brengt een differentiatie aan in het anders vrij eentonige landschap en zorgt voor een bijkomende belevingswaarde, mede gedragen door het panoramisch uitzicht.

historische waarde

de terrils zijn samen met de reeds als monument beschermde mijngebouwen een belangrijke getuige van een industriële activiteit (industrieel-archeologische waarden) in de provincie Limburg tussen 1924 en 1987. Zij dragen bij tot het behoud, de verstaanbaarheid en de eigenheid van de streek.


Aanduiding van

Is de gedeeltelijke bescherming van

Mijnsite Waterschei, Klaverberg en Heiderbos

As (As), Genk (Genk), Opglabbeek (Oudsbergen)
Tot begin 20ste eeuw was Waterschei een straatvormig gehucht ten noordoosten van Genk. In 1901 werd in het aangrenzende As de eerste steenkool van de Kempen aangeboord en in 1907 werd dan begonnen met de oprichting van de steenkolenmijn te Waterschei. Het landschap van heide, duinen en bossen op het Kempens Plateau werd er in de loop van de eeuw grondig gewijzigd. Niettemin vormt het grensgebied van beide gemeenten een aantrekkelijke omgeving met vele relicten van het industrieel-archeologisch mijnverleden en ook talrijke andere facetten van de cultuur- en natuurhistorie.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.