Het vlasbedrijf (roterij en zwingelarij) Verschaeve uit 1936 is beschermd als monument. De bescherming omvat het vlasbedrijf met inbegrip van de schoorsteen en de cultuurgoederen die er integrerend deel van uitmaken.
Op 3 maart 2020 werd het agentschap in kennis gesteld van het feit dat een aantal cultuurgoederen verplaatst of niet langer op de site aanwezig zijn. Daarom werd het oorspronkelijke bescherming op 8 december 2022 gewijzigd.
Het vlasbedrijf (roterij en zwingelarij) Verschaeve uit 1936 met inbegrip van de schoorsteen alsook van de cultuurgoederen die er integrerend deel van uitmaken, is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door:
Als typevoorbeeld, zowel wat de ligging naast de Leie betreft als wat de typologie van de verschillende onderdelen aangaat. De roterij is van het type met rootkamers in parallelle opstelling aan weerszijden van de stookruimte en de machinekamers, en met koud- en warmwaterreservoirs op het dak.
Dit voorbeeld refereert zeer duidelijk aan een bepaalde, langdurige fase in de evolutie van de vlasproductie, fase die vanaf de jaren 1920 tot bloei kwam na de uitvinding van het warmwaterroten door de Wevelgemnaar Constant Vansteenkiste circa 1906-1908.
Belangrijk als getuigenis voor de toenmalige gang van zaken is tevens de wijze waarop de zwingelarij wordt aangedreven, namelijk rechtstreeks door een stoommachine via riemen of door autonoom geproduceerde elektriciteit door middel van dezelfde stoommachine en later door een dieselmotor en dit ondanks het feit dat er in West-Vlaanderen in 1936 reeds een elektrisch distributienet werd uitgebouwd.
De stoomketel is een goed bewaard voorbeeld van een type met twee vuurhaarden (het zogenaamde Lancashire-type) en gladde gewelven anno 1903.
De stoommachine is een goed bewaard voorbeeld van een stoommachine van het merk 'Bollinckx' met laterale Riderschuiven te dateren circa 1900.
Onderhavig voorbeeld laat bijgevolg ook zien dat bij het inrichten van een vlasbedrijf dikwijls van tweedehands materiaal werd gebruik gemaakt, wat getuigt van de economische overwegingen (eventueel noodzaak) die aan een dergelijke investering vooraf gingen alsook van een bepaalde mentaliteit ter zake.
De stoommachinekamer wordt onder andere gekenmerkt door de aanwezigheid van een oud marmeren schakelbord. In de dieselruimte staat onder andere een controletafel van een recenter type wat de confrontatie tussen verschillende fases in de ontwikkeling van de elektrische uitrusting een extra dimensie geeft.
Bij dit vlasbedrijf horen ook nog een aantal werktuigen met voorbeeldwaarde als materiële getuigen van de normale werking van een gecombineerde roterij-zwingelarij.
Tenslotte is het bedrijf eveneens voorzien van de bijhorende opslagplaatsen voor vlas en werktuigen zijnde een vlasschuur en drie hangars die aangeven op welke schaal een dergelijke bedrijf functioneert.