Kapellestraat, Kerkebilk, Kerkhofstraat, Oostendse Steenweg, Oosternieuwweg Zuid, Pastoriestraat, Westernieuwweg Zuid, Zakstraat (Zuienkerke)
De historische dorpskern van Houtave bevindt zich ten zuiden van de Oosternieuwweg Zuid. Centraal ligt de Sint-Bavo en Machutuskerk met omringend, omhaagd kerkhof. De kerk wordt omgeven door de Pastoriestraat, ten oosten, noorden en westen en de Kerkhofstraat ten zuiden.

Kerkhofstraat 19 (Zuienkerke)
Half vrijstaande voormalige boerenwoning, in kern opklimmend tot de 18de eeuw, aanduiding op Ferrariskaart 1770-1778. Boerenwoning onder zadeldak, baksteenbouw met nu gecementeerde lijstgevel. Aan oostzijde, de knik van de straat volgend, witgeschilderde bakstenen muur.

Kapellestraat 36 (Zuienkerke)
19de-eeuws burgerhuis van twee bouwlagen onder zadeldak met een gecementeerde lijst- en zijgevel.

Kerkhofstraat 2 (Zuienkerke)
Burgerhuis, 19de-eeuws met oudere kern, drie traveeën en twee bouwlagen onder schilddak, met een beschilderde, gecementeerde lijstgevel.

Kapellestraat 32 (Zuienkerke)
Half vrijstaand breedhuis uit eind 19de-begin 20ste eeuw. Baksteenbouw van zes traveeën en een bouwlaag onder combinatie van schild- en zadeldak met gecementeerde en geschilderde lijstgevel voorzien van imitatievoegen.

Kerkhofstraat 10 (Zuienkerke)
Half vrijstaand breedhuis, 19de-eeuws, van zes traveeën en twee bouwlagen onder schilddak, later café. Gecementeerde en beschilderde lijstgevel voorzien van schijnvoegen onder houten gootlijst.

Kerkhofstraat 12 (Zuienkerke)
Voormalig gemeentehuis van Houtave, uitgewerkt als een half vrijstaand herenhuis in neoclassicistische stijl, vijf traveeën en twee bouwlagen onder schilddak. Dubbelhuis met gecementeerde en geschilderde lijstgevel op vlak gecementeerde onderbouw en doorlopende arduinen dorpel. Decoratieve sterren in blinde boogvelden van vensters. Lagere aanbouw onder zadeldak, muurankers en beluikt zoldervenster in zijgevel en los bijgebouw onder afgeplatte bedaking.

Zakstraat 1 (Zuienkerke)
Half vrijstaande dorpswoning van zes traveeën en anderhalve bouwlaag onder zadeldak en links geïncorporeerd stalletje.

Kerkhofstraat 17 (Zuienkerke)
Herberg Drie Koningen, in de 19de eeuw deel van één grote afspanning. Vermoedelijk 17de-eeuws, gebouwd als losstaande herberg met aanhorigheden en vermeld in 1654. Nu laag half vrijstaande hoekwoning, vijf en twee traveeën, een bouwlaag onder zadeldak, twee opkamertraveeën langs de Zakstraat onder hoger zadeldak. Witgekaleide baksteenbouw op hoge gepekte plint, muurankers, kelder en oorspronkelijk schrijnwerk. Via ijzeren hek smalle toegang tot kleine betegelde binnenkoer waarrond witgekaleid voormalig bakhuis en zomerkeuken.

Pastoriestraat 1 (Zuienkerke)
Hoekhuis vermoedelijk met 18de-eeuwse kern is opgenomen in het beschermd dorpsgezicht. Woonhuis van twee bouwlagen onder schilddak met houten gootlijst, lijstgevel in witgeschilderd bakstenen parement, siermetselwerk en tandfries bovenaan.

Kerkhofstraat 19 (Zuienkerke)
Voormalige boerenwoning in kern opklimmend tot de 18de eeuw, al aangeduid op Ferrariskaart 1770-1778, in beschermd dorpsgezicht. Boerenwoning met opkamertravee onder verspringend zadeldak, baksteenbouw met nu gecementeerd gevelparement onder houten gootlijst op klossen.

Kerkhofstraat 15 (Zuienkerke)
Deel van een 18de-eeuwse hoeve met smidse en in de 19de eeuw deel van één grote afspanning en in 1863 deels ingericht als smidse. Voormalige hoeve van het langgeveltype, boerenwoning met geïncorporeerde stal en smidse. Gecementeerde en beschilderde baksteenbouw onder zadeldak met klimmend dakvenster.

Westernieuwweg Zuid 14 (Zuienkerke)
Historische omwalde hoeve Vijverhof, ook gekend als Waterhof of Tempeliershof, gelegen ten noordwesten van de historische dorpskom. Hoeve in oorsprong bestaande uit een deels omwald opper- en neerhof, nu hoeve met losse bestanddelen met bewaard gebleven structuur. Voormalig opperhof, gelegen op terp, met aan de noordoostzijde restant van de cirkelvormige omwalling en met boerenwoning en aanpalende bijgebouwen opklimmend tot minimaal de 16de eeuw. De gebouwen zijn opgevat als twee parallelle bakstenen volumes onder zadeldaken, en ten oosten ervan palend aan de kleine binnenkoer een bakhuisje. Op het voormalige neerhof ten zuidoosten een groot losstaand stalgebouw, ten noorden ervan een kleinere stal en ten westen een schuur, wellicht daterend uit begin 19de eeuw.

Kerkhofstraat (Zuienkerke)
Half vrijstaande Mariagrot van circa 1850, in beschermd dorpsgezicht. Onregelmatig gevormde grot afgewerkt in breuksteen als rotsimitatie met korfboogvormige nis met zitbank en nis met Mariabeeld. Tweede beeldnis aan straatzijde.

Pastoriestraat 11 (Zuienkerke)
Omwalde en ommuurde 18de-eeuwse pastorie in tuin gelegen al aangeduid op de kaart van Ferraris 1770-1778 en behoort tot beschermd dorpsgezicht. In 1889 werd een klein rechthoekig poortgebouw opgetrokken, parallel aan de westgevel van het hoofdvolume.. Herenhuis in laatclassicistische stijl. Dubbelhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen met beraapte bakstenen gevelparementen, schuiframen met rolluikkasten. Kelder overdekt door tongewelf.

Pastoriestraat 12 (Zuienkerke)
Parochiekerk in gotische stijl, opklimmend tot de 13de en vroege 14de eeuw, maar onderging meerdere verbouwingen en in de loop van de 17de eeuw deels herbouwd in laatgotische stijl. Georiënteerde sobere kruiskerk met basilicaal schip en vieringtoren. Verankerde rode baksteenbouw met leien bedaking, aandaken en muurvlechtingen. De kerk wordt omringd door een kerkhof. Rond de kerk bevindt zich een ommegang met vijf kapelletjes.

Kerkhofstraat 23-25 (Zuienkerke)
Voormalig 19de-eeuws schoolcomplex met hoofdgebouw van 1896, opgetrokken door de zusters van de Heilige Vincentius van Lendelede. Hoofdgebouw in neoclassicistische stijl, dubbelhuis van twee bouwlagen, zolderverdieping onder zadeldak, klokkenstoeltje met klok. Gecementeerde lijstgevel met schijnvoegen. Bakstenen bijgebouwen van één bouwlaag van 1956, namelijk ten noorden lange vleugel met klaslokalen van negen traveeën en ten zuiden kleiner bijgebouwtje.

Pastoriestraat 4 (Zuienkerke)
Voormalig schoolgebouw met onderwijzerswoning in neotraditionele bak- en zandsteenstijl, opgetrokken in 1951, nu gekend als trefpunt De Maere. Ontworpen door architect Maurice Haegebaert uit De Haan en uitgevoerd onder aannemer Ghaesaert uit Zedelgem is opgenomen in het beschermd dorpsgezicht. Twee breedhuizen van telkens drie traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak met bakstenen lijstgevel, natuursteen en gevelsteen met wapenschild centraal boven ingang.

Kerkhofstraat 13 (Zuienkerke)
Voormalige schuur van 1872 toen deel van één grote afspanning. Dwarsschuur onder zadeldak, witgeschilderde baksteenbouw op zwart gecementeerde plint, geopend met rechthoekige muuropeningen met afgeronde hoeken onder strek en voormalige korfboogvormige poortopening.

Kapellestraat (Zuienkerke)
Kapel, oorspronkelijk opgericht in 1854 uit dank aan een zogenaamde wonderlijke tussenkomst waarbij de schaapherder Antonius Van Lier met zijn kudde schapen ontsnapt aan de aanvallen van een dolle hond. In 1900 door toedoen van Pastoor Carlier van Houtave volledig vernieuwd en op 12 augustus 1900 ingewijd. Nogmaals door de gemeente heropgebouwd in 1996. Bakstenen deels gecementeerd kapelletje onder zadeldakje met rondboognis met betraliede afsluiting en ijzeren kruis als topstuk.