Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek

Sint-Elisabethbegijnhof: omgeving

Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek van tot heden

ID
12225
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/12225

Besluiten

Straten met begijnhofpark, herenhuizen, woonhuis, Vlaams Huis, Groeningeabdij en begijnenhuizen
definitieve beschermingsbesluiten: 21-08-2003  ID: 4077

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De omgeving van het begijnhof van Kortrijk is beschermd als stadsgezicht bij ministerieel besluit van 21 augustus 2003. De bescherming omvat een deel van de straten Groeningestraat, Begijnhofpark, Lange-Brugstraat en Begijnhofstraat met de aanpalende gebouwen, waarvan er verschillende als monument beschermd zijn. Enkele begijnhofhuizen langs de Begijnhofstraat werden in dit besluit ook beschermd als monument. De Onze-Lieve-Vrouwekerk en het begijnhof, beiden beschermd als monument bij koninklijk besluit van 19 april 1937, maken geen deel uit van het beschermde stadsgezicht.



Waarden

De Groeningestraat met begijnhofpark en Begijnhofstraat is beschermd als stadsgezicht omwille van het algemene belang gevormd door de:

historische waarde

De Groeningestraat als zijnde een historisch belangrijke straat, met een 19de-eeuws uitzicht, evenwel met architectuur die teruggaat tot de 14de eeuw en met enkele belangrijke 18de-eeuwse panden. Belangrijk is ook de site van de vroegere Groeningeabdij waarvan het neerhof en enkele vroegere tuingronden, zoals de grote tuin en de siertuin, heden geïncorporeerd zijn in het Begijnhofpark. De Groeningestraat lag vroeger buiten de stadsomwalling die liep achter de Onze-Lieve-Vrouwekerk; de huidige perceelsindeling volgt nog de stadsmuur en de lijn van de gedichte Nedervijver gelegen naast de stadsmuur.
De Begijnhofstraat als zijnde een van de oudste straten van de stad, reeds vermeld in de 14de eeuw onder de naam "Raepsaetstraet".

historische waarde

in casu architectuurhistorische waarde: De Groeningestraat als zijnde een straat met belangrijke architecturale realisaties die de Kortrijkse architectuurgeschiedenis illustreren zoals onder meer de 16de- en 17de-eeuwse bouwstijl met de kapel en de overige resten van de Groeningeabdij, de Lodewijk XV-stijl, de empirestijl, de neoclassicistische bouwtrant, de neo-Vlaamserenaissance en de architectuur beïnvloed door Arts & Crafts en Berlage.
De oostzijde van de Begijnhofstraat als zijnde een gaaf bewaarde en beeldbepalende eenheidsbebouwing uit 1855 met fraaie muurnis met beeld van Sint-Rochus.

sociaal-culturele waarde

De Groeningestraat als zijnde een straat die een belangrijke rol speelt doorheen de Kortrijkse geschiedenis op het vlak van het religieuze leven, confer de Groeningeabdij, het klooster der zusters paulinnen, de woningen van kanunniken; van het verenigingsleven confer de gildenhuizen en het Vlaams Huis; van het onderwijs, confer Instituut ten Broele. De straat kende ook een hele industriële ontwikkeling.
De Groeningestraat als zijnde een straat met talrijke herenhuizen die een beeld geven van de wooncultuur van de begoede klasse doorheen de eeuwen heen.
Het Begijnhofpark en de Begijnhofstraat als zijnde een bufferzone voor het begijnhof dat als werelderfgoed beschermd is.


Aanduiding van

Is de bescherming van

Sint-Elisabethbegijnhof: omgeving

Begijnhofpark, Begijnhofstraat, Groeningestraat, Guido Gezellestraat, Guldenbergplantsoen, Lange-Brugstraat (Kortrijk)
Het Sint-Elisabethbegijnhof heeft een grosso modo vierzijdig grondplan met huisjes gegroepeerd rond twee binnenpleinen met grasperken, gekasseide bestrating, een kerk, een kapel en aaneensluitende woonhuizen rondom.

Is de omvattende bescherming van

Eenheidsbebouwing van burgerhuizen

Groeningestraat 28-32 (Kortrijk)
Nummer 28 deels ontpleisterd circa 1977, maar maakt in oorsprong deel uit van bepleisterde lijstgevels 28-32. De drie woningen maken deel uit van het beschermde stadsgezicht. Enkelhuizen van drie tot vier traveeën en drie bouwlagen onder pannen zadeldaken.


Eenheidsbebouwing van stadswoningen

Begijnhofstraat 2-16, 2A (Kortrijk)
Eenheidsbebouwing van acht enkelhuizen van 1855 volgens spiegelbeeldschema van elk drie traveeën en twee en een halve bouwlaag onder pannen zadeldaken.


Groeningeabdij

Groeningestraat 42 (Kortrijk)
De abdij van Groeninge was achtereenvolgens op drie verschillende plaatsen gevestigd. Groeninge I ontstond vermoedelijk voor 1236 op een grond in Marke, later bekend als het Goed te Rodenborch, daartoe geschonken door Johanna en Agnes van Rodenborch.


Herenhuis

Groeningestraat 25 (Kortrijk)
Lodewijk XV-woonhuis van 1771, naar ontwerp van Jan Baptist Casaer (Kortrijk) gebouwd in opdracht van Joannes de Lannoy, griffier.


Herenhuis

Groeningestraat 36 (Kortrijk)
Herenhuis met 19de-eeuws uitzicht van zes traveeën en twee bouwlagen onder pannen schilddak. Het huis is gelegen op de vroegere grond van de Groeningeabdij, met name de locatie van de brouwerij en de tuin.


Herenhuis in empirestijl

Groeningestraat 27 (Kortrijk)
Patriciërshuis in empirestijl, van circa 1805. Acht traveeën en drie bouwlagen onder pannen zadeldak (nok evenwijdig aan straat). In 1900 aanpassen voorgevel door veranderen van deur in raam; in 1938 naar ontwerp van J. Boucquillon voorgevel veranderen door plaatsen van uitstalraam in plaats van twee vensters.


Herenhuis in neo-Vlaamserenaissance-stijl

Groeningestraat 33 (Kortrijk)
Neo-Vlaams-renaissancistisch herenhuis in opdracht van J. Dobbelaere-Beke, bouwvergunning op 25 augustus 1900. Later bewoond door kunstmeubelmaker V. Acke en ijzerhandelaar Debels. Vanaf 1951 polikliniek en kantoren van socialisten. Gevelstenen met "ANNO" en "1901". Loggia vernieuwd in de jaren 1960.


Herenhuis met neoclassicistische lijstgevel

Groeningestraat 20 (Kortrijk)
Herenhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen. Breedhuis onder pannen zadeldak. Neoclassicistische lijstgevel, waaraan er in 1901 wijzigingen aangebracht werden naar ontwerp van J.R. Vanhoenacker (Antwerpen-Kortrijk).


Herenhuis, brouwerswoning en kapel

Groeningestraat 1 (Kortrijk)
Het Instituut ten Broele met voormalig klooster van Heilige Vincentius à Paulo en kapel. Het huidige gebouwencomplex omvat een herenhuis, gebouwd tussen 1761 en 1765 in opdracht van het Kapittel van Onze-Lieve-Vrouw voor de kanunniken, en de voormalige brouwerswoning van Vandemaele-Valcke van de brouwerij de Krone. Beide gevels werden vernieuwd naar ontwerp van architect L. De Munnynck van 1946. Neobarokke kapel van de zusters Paulinen van 1889, naar ontwerp van architect Van Hoecke.


Hotel Meysseyne met tuin

Groeningestraat 17, Guldenbergplantsoen 10 (Kortrijk)
Hotel Meysseyne vormt een fraai complex met een U-vormige plattegrond, bestaande uit een neoclassicistische straatvleugel uit het midden van de 19de eeuw en twee merkwaardige oudere, 18de-eeuwse dwarse tuinvleugels. De verschillende vleugels worden allen getypeerd door een behouden volume en gaaf bewaarde gevels. Achter het hotel ligt een landschapstuin met neogotisch tuinpaviljoen.


Neoclassicistisch burgerhuis

Groeningestraat 7 (Kortrijk)
Vermoedelijk 18de-eeuws woonhuis, mogelijk met oudere kern, dat toebehoorde aan het kapittel van de Onze-Lieve-Vrouwekerk en door een kanunnik werd bewoond.


Neoclassicistisch burgerhuis

Groeningestraat 16 (Kortrijk)
18de-eeuws dubbelhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder pannen zadeldak. Het huis behoorde lange tijd toe aan de kerkfabriek van Onze-Lieve-Vrouw.


Neoclassicistisch burgerhuis

Groeningestraat 18 (Kortrijk)
18de-eeuws enkelhuis van twee bouwlagen en drie traveeën in 1938 verhoogd met een derde bouwlaag naar ontwerp van J. Ongenae (Sint-Denijs-Westrem).


Neoclassicistisch burgerhuis

Groeningestraat 34 (Kortrijk)
Burgerhuis met lijstgevel van vier traveeën en twee bouwlagen, mogelijk met 18de-eeuwse kern.


Neoclassicistisch herenhuis

Groeningestraat 5 (Kortrijk)
Beeldbepalend herenhuis met 19de-eeuws uitzicht maar vermoedelijk met oudere kern. In oorsprong U-vormig grondplan, zie primitief kadasterplan (1835). In 1875 naar achter toe uitgebreid waardoor een L-vorm ontstaat.


Neoclassicistisch herenhuis

Groeningestraat 35 (Kortrijk)
Huis met 19de-eeuws uitzicht, maar vermoedelijk met oudere kern. Op 9 mei 1889 bouwvergunning aan weduwe L. Vandorpe-De Bien om de gevel te verbouwen.


Neoclassicistisch herenhuis met ommuurde tuin

Groeningestraat 37 (Kortrijk)
Herenhuis in kern opklimmend tot in de 17de eeuw. In 1683 koopt de Sint-Jorisgilde een huis met erf in de Groeningstraat van Petrus de Groote.


Neoclassicistische notariswoning

Groeningestraat 6 (Kortrijk)
Voormalige notariswoonst van 1854 in opdracht van H. Reyntjens. In 1877 heropbouw van poorttravee met name Bersacques' Poortje met voorheen toegang tot beluikje.


Standbeeld De Jeugd

Begijnhofstraat (Kortrijk)
Standbeeld zogenaamd "De Jeugd" gemaakt door Stefaan en Livia Depuydt-Canestraro.


Vlaams Huis

Groeningestraat 19 (Kortrijk)
Zogenaamd "Vlaams Huis", zie gevelsteen, van 1912 naar ontwerp van R. Acke (Kortrijk) in opdracht van "de Vlaamsche Wacht van Kortrijk".


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.