Beschermd monument

Modernistische woning uit 1937

Beschermd monument van tot heden

ID
11872
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/11872

Besluiten

Modernistische woning
definitieve beschermingsbesluiten: 30-06-2014  ID: 5460

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De modernistische woning van 1937 naar ontwerp van architect A. Vandenabeele te Diksmuide, is beschermd als monument.



Waarden

De modernistische woning is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde, sociaal-culturele waarde

Diksmuide - reeds in de herfst van 1914 bijzonder hard beproefd tijdens de IJzerslag - is één van de drie frontsteden waarin bijna geen enkel gebouw de oorlog overleefde. Hierdoor vormt de stad een belangrijke materiële getuige van de Eerste Wereldoorlog, die de frontstreek jarenlang in zijn greep hield ten koste van honderdduizenden levens. De in situ wederopbouw van de stad was na de enorme verwoestingen dan ook niet vanzelfsprekend.
De figuur van bouwheer Jan De Bondt (1884-1962) en diens broer, kunstschilder Karel De Bondt (1888-1973) medeontwerper van het pand, zijn verbonden met de geschiedenis van de Vlaamse beweging. De broers waren betrokken bij de bouw van de Paxpoort bij de IJzertoren, en stonden ook in voor het gedenkteken voor de gebroeders Van Raemdonck in Steenstrate. Het vormt dan ook geen toeval dat het modernistische siermetselwerk in blokverband gelijkenissen vertoont met dat van de nabijgelegen Paxpoort. Evenmin is het zicht op de IJzertoren vanaf de terrassen (achterzijde) en de aansluitende open ruimte van de tuin vreemd aan de Vlaamsgezindheid van de broers De Bondt.

historische waarde

in casu architectuurhistorische waarde:
Het burgerhuis van 1936 aan de IJzerlaan vormt door het boven de buurpanden oprijzende volume onder plat dak en de gevelbreed en -hoog uitkragende erker met vlaggenmast een beeldbepalende modernistische uitzondering in het straat- en stadsbeeld, de inplanting aan de stadsrand is dan ook geen toeval. Het kubistische baksteenmetselwerk van veldovensteen in typerend blokverband contrasteert met de alomtegenwoordige historiserende en regionalistische baksteenbouw, waarmee stadsarchitect Jozef Viérin vijftien jaar eerder het middeleeuwse en pittoreske Diksmuide wou heropbouwen. De achtergevel biedt nog een groter contrast: bezet met een beschilderde modernistische rotsbepleistering roept deze een sobere trappiramide op. Dit kubistisch effect ontstaat door het per verdieping terugwijken van de muren, waardoor bij het woongedeelte telkens een terras aansluit, afgesloten met lage bakstenen muurtjes en buitentrappen.
Grondplan en interieurindeling getuigen van een uitgesproken modernisme: de ruime halfondergrondse garage wordt vertaald in de sokkelvormende begane grond met poort en geklinknagelde metalen voordeur, terwijl de woonfunctie zich op de verdiepingen laat aflezen in de uitkragende erker met grote glaspartijen. Vanuit de erker heeft men een breed frontaal zicht op straat en stad, maar ook een zijdelings zicht vanuit ijzeren patrijspoortjes. Over de volledige lengte van de erker bestaat een doorkijk tussen de ruimtes; een groot rechthoekig, metalen raam met deur zorgt voor communicatie tussen de salons (eerste verdieping). De trappen met onder meer getorste trappaal, bewaarde betegeling en buisleuningen, en de schouwen in geglazuurde baksteen sluiten eerder aan bij de art-deco-vormentaal. Eveneens erg merkwaardig zijn kubistisch aandoende keukenkasten uit het interbellum.
Het modernistische pand is illustratief voor de vroege betonbouw. De grote betonnen overspanningen laten zich aan de buitenzijde aflezen in de witgeschilderde aanzet van de erker en de vensterlateien. De omvang van de vierkante betonpijlers in de indrukwekkende, halfondergrondse garageruimte wijst op een vroeg stadium van de betonconstructie, voorafgaand aan het spanbeton. Voertuigen rijden via een schuin vlak binnen, en via een tweede schuin vlak terug buiten aan de achterzijde van de woning.


Aanduiding van

Is de bescherming van

Modernistisch burgerhuis uit 1937

Ijzerlaan 42 (Diksmuide)
In het straatbeeld opvallende modernistische woning uit 1937 naar ontwerp van architect A. Vandenabeele. Baksteenbouw van drie bouwlagen onder plat dak. Begane grond met siermetselwerk als sokkel voor de bijna gevelbrede oplopende uitbouw.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.