Beschermd monument

Château du Prince Léopold

Beschermd monument van tot heden

ID
113450
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/113450

Besluiten

Château du Prince Léopold
definitieve beschermingsbesluiten: 18-12-2018  ID: 14746

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

Deze bescherming betreft het Château du Prince Léopold.



Waarden

Het Château du Prince Léopold is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde

Als zeldzaam bewaard voorbeeld van een voormalig hotel-restaurant-café uit de vroege 20ste eeuw aan de rand van het Zoniënwoud getuigt het Château du Prince Léopold van het opkomend toerisme m de Vlaamse Rand rond Brussel tijdens de belle époque. De uitgesproken landelijke randgemeentes van de steeds uitdijende Brusselse stedelijke agglomeratie werden de geliefkoosde plek voor het dagjestoerisme van de welgestelde burgerij uit Brussel. Het Belgische koningshuis had een grote invloed op de aantrekkingskracht van de omgeving van het Château du Prince Léopold, in het bijzonder voor het nabijgelegen Groenendaal, door de aanleg van de paardenrenbaan, koningsvijvers en het stimuleren van grote infrastructuurwerken.
Tevens getuigt de historische ontwikkeling van het perceel, als één van de vroegst ontboste percelen in 1834, van het verhaal van de private verkoop en daaropvolgende ontbossing van grote perifere delen van het Zoniënwoud op grondgebied van Jezus-Eik (Overijse) vanaf 1830 onder invloed van de Société Générale. De grote invloed van privé-eigenaars, in casu grootgrondbezitters afkomstig uit Brusselse welgestelde kringen, op de economische ontwikkeling en de ruimtelijke ordening in Jezus-Eik blijkt ook uit de geschiedenis van dit pand dat werd opgericht door de nazaat van één van de vier belangrijkste grootgrondbezitters uit de regio, Louis Bauwens-Deheyn. Zijn kleinzoon, Louis Brabant bouwde het Château op de locatie van het Café de Notre Dame de Bonne Odeur, een herberg uit 1837 die werd opgericht kort na de ontbossing van het perceel, wellicht met als doel het rendement van deze opbrengsteigendom te kunnen verhogen.
Het Château bezit eveneens historische waarde omwille van zijn inplanting, waarbij men niet alleen inspeelde op de economische logica van dit druk kruispunt op de in circa 1832 aangelegde dreef van Waterloo naar Tervuren (Sint-Jansbergdreef), maar ook doordat het gebouw zich bewust verbindt en identificeert met het aloude verleden van de locatie. Het Château du Prince Léopold is namelijk gelegen recht tegenover de bedevaartskapel Onze-Lieve- Vrouw Willerieken ·aan het kruispunt van de Welriekendedreef en de Terblokstraat, waarlangs de Sint-Jansbergdreef passeert. Tevens alludeert de naam van het etablissement en de sgraffito met jachttafereel naar de voormalige elitaire status van het Zoniënwoud als privaat jachtgebied van de hertogen van Brabant, later het Belgische Koningshuis. Tot in 1853 bezat koning Leopold I nog 290 hectare van het Zoniënwoud op het grondgebied van Jezus-Eik.

architecturale waarde

Het Château du Prince Léopold werd in 1905 opgetrokken in een eclectische stijl met hoofdzakelijk neotraditionele invloeden. Dit voormalige hotel-restaurant-café is een representatieve getuige en een zeldzaam bewaard voorbeeld van een voormalig hotel in de Vlaamse Rand uit de belle-epoqueperiode, een gebouwentypologie waarvan bijzonder weinig relicten bewaard bleven en vooralsnog geen vergelijkbare voorbeelden in Vlaams-Brabant een bescherming als monument genieten.
Met zijn (imitatie) bak- en zandsteenarchitectuur, trapgevel, (semi-)torenvolumes en steile leien bedaking, eigent het gebouw zich een historische allure toe. Terzelfdertijd belichaamt het gebouw de moderniteit van de belle époque en werd er gebruik gemaakt van eigentijdse materialen en technieken. Er werd gewapend beton gebruikt voor de vloerplaten en overspanningen, hetgeen circa 1905 een relatief vroege toepassing was van deze techniek. Het etablissement beschikte over alle modern comfort waaronder centrale verwarming, een private feestzaal ("dancing") en ruime garages voor wagens. In combinatie met de neotraditionele architecturale kenmerken komen evenzeer verschillende eigentijdse kenmerken en materialen voor. Niettegenstaande de historiserende thematiek vormt vooral de imposante sgraffito in de zijtrapgevel het meest opvallende eigentijdse kenmerk van de buitenarchitectuur. De gaaf bewaarde sgraffito is de facto een reclamebord in een voor zijn tijd typerende vormentaal en techniek. Het voormalige hotel-restaurant-café combineerde dusdanig een traditionele architectuurstijl met moderne functies, accommodaties en comfort. Ondanks aanzienlijke aanpassingen van het interieur bewaart het complex haar herkenbaarheid als voormalig hotel-restaurant-café door een gedeeltelijk bewaarde binnenindeling en het behoud van diverse interieurelementen zoals plafondafwerkingen, omlijstingen en schrijnwerk.


Aanduiding van

Is de gedeeltelijke bescherming van

Château du Prince Léopold

Sint-Jansbergdreef 16, Terblokstraat 102-104 (Overijse)
Voormalige hotel – restaurant, eclectisch landhuis kadastraal geregistreerd in 1905, geknikte L-vormige vleugel ten zuidwesten met vandaag woonhuis en paardenstallen. Het gebouw valt vooral op door zijn bewaarde sgraffito met tekst "Chateau du Prince Léopold".


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.