Beschermd monument

Domein Groenhof

Beschermd monument van tot heden

ID
11143
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/11143

Besluiten

Domein Groenhof met tulpenboom
definitieve beschermingsbesluiten: 05-03-2015  ID: 5691

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

Het domein Groenhof te Belsele is beschermd als monument. De bescherming omvat het landhuis met de omliggende tuinen met verschillende merkwaardige bomen, waaronder een Amerikaanse tulpenboom met geelgevlekt blad.



Waarden

Domein Groenhof met Amerikaanse tulpenboom met geelgevlekt blad is beschermd als monument omwille van het algemene belang gevormd door de:

historische waarde

in casu cultuurhistorische, architectuurhistorische en tuinarchitectuurhistorische waarde: Het herenhuis met bijgebouwen en omringende tuin is een schoolvoorbeeld van midden 19de-eeuwse burgerlijke architectuur.
Typologisch en stilistisch is het woonhuis, opgetrokken in een sobere neoclassicistische bouwstijl met kenmerkende dubbelhuisopstand en gepleisterde gevels representatief voor deze periode. In de sterk horizontaal gemarkeerde voorgevel met afgevlakte bossage, hardstenen lijsten en een aflijnend klassiek hoofdgestel kreeg enkel de deurtravee extra aandacht door de hardstenen deuromlijstingen en het balusterbalkon.
De tuin in landschappelijke stijl met uitgegraven vijvers, slingerpaden, beplante heuvels, bomengroepen en doorkijken is een representatief voorbeeld van tuinaanleg uit de tweede helft van de 19de eeuw. De Liriodendron tulipifera 'Mediopictum' vormt een historische eenheid met het herenhuis en bijhorende tuin. De tulpenboom maakt deel uit van de tuin horende bij een burgerlijk bouwkundig element. Exotische parkbomen met opvallende groei- en bladvormen worden aangeplant in tuinen in landschappelijke stijl.

wetenschappelijke waarde

in casu natuurwetenschappelijke waarde: De Liriodendron tulipifera 'Mediopictum' is een bijzonder en een mooi exemplaar van een bonte tulpenboomcultivar met gele vlekken midden in het blad. Het betreft een kampioenboom, de dikste gekende in zijn soort in België.

artistieke, in casu esthetische waarde: De Liriodendron tulipifera 'Mediopictum' is de hoogste, dikste en vermoedelijk oudste in de regio. De esthetische waarde wordt bepaald door de mooie representatieve groeivorm van de solitaire boom. De vrij uitgroeiende hoogstammige boom is een beeldbepalend onderdeel van een tuinarchitecturaal concept. Deze cultivar met geelgevlekt blad zorgt voor mooie kleurschakeringen. De afwisseling in bladkleur geeft een variatie in de zichtas die loopt vanuit het landhuis over de vijver.
In de in landschappelijke stijl aangelegde tuin zorgen nog andere parkbomen voor verschillende kleurnuancen in de plantenmassieven.
Het verzorgde en authentiek bewaarde neoclassicistische landhuis met bijgebouwen, omheiningmuur en ijzeren hekken en de Japanse tuin met tuinornamenten in cementrustiek uitgevoerd door de firma Tondeleir uit Oude God bij Antwerpen in 1929 vormen een kwalitatief hoogstaand ensemble.
De exotische architectuurelementen zoals het theehuis met beglaasde deur en vensters voorzien van glas-in-loodramen met geschilderde takken en vogels in Japanse stijl, de typische Japanse 'torii', traditioneel in het rood geschilderd en voorzien van een gebogen afdak van halfronde pannen en de fontein in de vorm van een bronzen beeldje en een bronzen beeldengroep van beeldhouwer Robert Van de Velde uit Sint-Niklaas vormen waardevolle artistieke componenten in de tuin.
Het interieur van het landhuis in neoclassicistische stijl getuigt van een kwalitatieve uitvoering met kenmerkende stucplafonds met geprofileerd lijstwerk en ondersteunende consooltjes, centrale rozassen of panelen in geometrische vormen. De centrale hal met aansluitend trappenhuis vormt met zijn accentuerende pilasters en slingertrap met gebeeldhouwde trappaal met slangenkop een waardevol ensemble. De betegeling en randtegelfries met bloemmotief. het tegeltableau met landschap met sneeuwbergen en de schouw bezet met grèstegels met salamandermotieven in reliëf in de kelderkeuken zijn mooie voorbeelden van bouwkeramiek.

sociaal-culturele waarde

Het domein Groenhof is een goed bewaarde materiële getuige van de wooncultuur van de kapitaalkrachtige klasse vanaf het midden van de 19de eeuw. Het is tot op heden nog een beeldbepalend ensemble en herkenningspunt binnen de dorpskern van Belsele.
Het domein Groenhof is tevens een mooi voorbeeld van een buitenplaats in een meer stedelijk weefsel en significant voor de stadsvlucht van de rijken.


Aanduiding van

Is de bescherming van

Domein Groenhof

Belseledorp 131-133 (Sint-Niklaas)
Neoclassicistisch herenhuis, gelegen in het domein Groenhof, gebouwd omstreeks 1851-1852 in opdracht van Franciscus Josephus Van Damme, toenmalig burgemeester van Belsele. Het herenhuis bestaat uit het woonhuis en twee onafhankelijke symmetrische dienstgebouwen, haaks op de straat. De voortuin is van de straat afgesloten door twee muurdelen (respectievelijk zes en zeven traveeën) waartussen een sierlijk gietijzeren hek van zeven traveeën. Links en rechts achter het landhuis staan twee eind 19de-eeuwse achtzijdige paviljoentjes,. Ten oosten naast het huis bevindt zich nog een plantenserre van het lessenaarstype met beglaasd dak.


Domein Groenhof

Belseledorp 131-133 (Sint-Niklaas)
Domein in landschappelijke stijl waarin nog relicten van een dendrologische collectie uit de tweede helft van de 19de eeuw bewaard zijn. De Japanse tuin met typische elementen zoals ondermeer een theehuis, stapstenen en rotsen dateert uit 1929.

Is de omvattende bescherming van

Amerikaanse tulpenboom in domein Groenhof

Belseledorp 131-133 (Sint-Niklaas)
De Amerikaanse tulpenboom in het domein Groenhof is achteraan het park aangeplant, in de noordoostelijke hoek van het landschappelijk parkdeel.


Amerikaanse tulpenboom ‘Mediopictum’ in domein Groenhof

Belseledorp 131-133 (Sint-Niklaas)
De tulpenboom (Liriodendron tulipifera ‘Mediopictum’) in het domein Groenhof is ten oosten van de serpentinevijver aangeplant, en is beeldbepalend in de landschapstuin.


Boomcirkel van bruine beuken in domein Groenhof

Belseledorp 131-133 (Sint-Niklaas)
De bomencirkel van vier, vroeger vijf bruinen beuken zijn aangeplant in een cirkel achteraan het oudste tuingedeelte, aan de oostelijke zijde van de zichtas.


Geënte Amerikaanse eik in domein Groenhof

Belseledorp 131-133 (Sint-Niklaas)
De geënte Amerikaanse eik in het domein Groenhof is aan de westelijke zijde van het domein aangeplant, in de buurt van de zijingang.


Meerstammige Kaukasische zilverspar in Domein Groenhof

Belseledorp 131-133 (Sint-Niklaas)
De meerstammige Kaukasische zilverspar' in het domein Groenhof is achteraan het park aangeplant, aan de rand van de zichtas die over het gazon loopt.


Opgaande mammoetboom in domein Groenhof

Belseledorp 131-133 (Sint-Niklaas)
De mammoetboom bevindt zich aan de oosstelijke zijde van het park, dicht bij de perceelsgrens. De mammoetboom heeft een omtrek van 503 cm.


Opgaande tamme kastanje in domein Groenhof

Belseledorp 131-133 (Sint-Niklaas)
De tamme kastanje in het domein Groenhof is aan de westelijke zijde van het park aangeplant. De boom heeft een omtrek van 329 cm (gemeten op 1,5 m hoogte, 2012).


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.