Beschrijving
De bescherming als monument omvat het Sint-Vincentiusklooster en school met de onmiddellijke omgeving.
Waarden
De selectie van beschermingswaardige objecten en ensembles omvat hier zowel een dorpsplein, twee parochiekerken, verschillende kapellen, een voormalig gemeentehuis, een gemeenteschool, pastorieën als verschillende dorpshuizen, zodat typologisch en stijlhistorisch de diversiteit van de gebouwde omgeving aan bod komt en een representatief en goed bewaard deel van het nog bestaande bouwkundig erfgoed van de gemeente vertegenwoordigd is. Deze objecten vertonen intrinsieke kwaliteiten qua historische of cultuurhistorische betekenis of architecturale vormgeving en qua representativiteit, zeldzaamheid, authenticiteit of gaafheid om het algemeen belang van het behoud te verantwoorden.
Sint-Vincentiusklooster en school met omgeving te Opstal is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:
historische waarde
in casu architectuurhistorische waarde: Het kloosterhuis, daterend van 1906, is het eerste opgetrokken gebouw binnen het neogotische ensemble van de nieuwe parochie van Opstal. Het gebouw, in een verzorgde neogotische baksteenarchitectuur met kenmerkende trapgevel, Brugse travee-indeling, hardstenen kruiskozijnen en boogvelden met blind maaswerk, is een typerend voorbeeld van een bescheiden klooster opgericht door de lokale kloostergemeenschap in het begin van de 20ste eeuw ten behoeve van het onderwijs in dit afgelegen gehucht. Het is zeer illustratief voor de onderwijsgeschiedenis van de gebruikelijke initiatieven die in deze periode voor de organisatie van het katholiek onderwijs werden genomen door de lokale kloosterorden. Typologisch en stilistisch zijn het bakstenen kloosterhuis en de bijbehorende school, gebouwd als architecturaal ensemble in 1906, exemplarisch voor dit gebouwtype uit het begin van de 20ste eeuw. Het kloosterhuis is uitzonderlijk door zijn authentiek karakter met originele binnenindeling en sobere interieurafwerking. Het langgestrekte schoolgebouw met sterk geritmeerde speelplaatsgevel en kenmerkende brede ramen met roedeverdeling is een gaaf bewaard en representatief voorbeeld van een dorpsschool uit het begin van de 20ste eeuw.
De kleurrijke bouwmaterialen en een zelfde bouwstijl bepalen mee het zeer homogene karakter van dit gaaf bewaard neogotisch ensemble.