Gentstraat, Hoogstraat, Kerkplein, Kerkstraat, Lucianus Vandeveldestraat, Marollenstraatje, Rivierstraat, Schietakkerstraat, Vierschaar (Waasmunster)
De dorpskom van Waasmunster wordt gekenmerkt door de aanpalende bebouwingen en binnen- of achtertuinen in de Vierschaar en de Kerkstraat, het kasteel Blauwendael met park, de gevelwanden van het Rivierstraatje en de parochiekerk met pastorie van de Onze-Lieve-Vrouw en Sint-Petrus en Paulusparochie.

Rivierstraat 54 (Waasmunster)
Arbeiderswoning van anderhalve bouwlaag en drie traveeën met afgeschuinde hoektravee, naar verluidt vroeger café. Eenvoudig ondiep hoekhuisje met pannen zadeldak, vermoedelijk uit de tweede helft van de 19de eeuw.

Rivierstraat 9 (Waasmunster)
Laag arbeidershuisje van één bouwlaag en drie traveeën, volgens kadasterarchief gebouwd in 1864, nu in gebruik als berging bij nummer 9. Illustratief voor het vroeger dominerende huistype binnen het straatbeeld.

Gentstraat 9 (Waasmunster)
Burgerwoning en voormalig winkelpand, één breed rijhuis vormend van vier traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak, aanpassing van twee samengevoegde 19de-eeuwse rijhuizen.

Kerkstraat 13 (Waasmunster)
Burgerhuis van twee bouwlagen en vijf traveeën met pannen zadeldak en grotendeels ontpleisterde lijstgevel met hoge rechthoekige vensters qua schaal en verhoudingen illustratief voor de grootschalige woningen uit de eerste helft van de 19de eeuw in de oude gemeentekern.

Kerkstraat 17 (Waasmunster)
Rijhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder half schilddak, uit de eerste helft van de 19de eeuw.

Kerkstraat 23 (Waasmunster)
Burgerhuis, rechts zijdelings grenzend aan het domein van kasteel Blauwendael. Enkelhuis van drie traveeën en twee en een halve bouwlaag onder pannen zadeldak. Voorgevel daterend van de in 1855 gekadastreerde verbouwing van een oudere woning.

Kerkstraat 35 (Waasmunster)
Burgerhuis van vier traveeën en twee bouwlagen onder pannen zadeldak; verbouwing van 1910 van een lagere woning met 19de-eeuws voorkomen.

Kerkstraat 36 (Waasmunster)
Statig bakstenen dubbelhuis van vier traveeën en twee en een halve bouwlaag onder pannen zadeldak, gebouwd in 1852 door notaris L.B. De Vuyst .

Kerkstraat 37 (Waasmunster)
Burgerhuis met enkele classicistische kenmerken, van twee bouwlagen onder snijdende zadeldaken, uit eind 18de of begin 19de eeuw.

Kerkstraat 38 (Waasmunster)
Breedhuis van twee bouwlagen en vier traveeën onder pannen zadeldak, wellicht teruggaand op oudere bebouwing, met begin 20ste-eeuwse voorgevel.

Kerkstraat 41 (Waasmunster)
Breed bakstenen burgerhuis van zes traveeën en twee bouwlagen onder pannen zadeldak. Herhaaldelijk gewijzigde woning: volgens kadasterarchief in 1889 gesplitst in twee woningen bij vergroting van bestaand huis, wellicht met oudere kern van één bouwlaag.

Kerkstraat 43 (Waasmunster)
Burgerhuis van twee bouwlagen en drie traveeën, voorheen wellicht met handelsfunctie. Volgens kadasterarchief in 1911 gewijzigde oudere bebouwing.

Kerkstraat 44 (Waasmunster)
Burgerhuis van drie traveeën en twee bouwlagen onder pannen zadeldak, opklimmend tot de eerste helft van de 19de eeuw; inwendig gewijzigd volgens bouwplan van architect F. Van Severen van 1941.

Kerkstraat 45 (Waasmunster)
Burgerhuis van twee bouwlagen en vier traveeën onder pannen zadeldak, volgens kadasterarchief van 1880-1881.

Kerkstraat 48 (Waasmunster)
Burgerhuis van twee bouwlagen en drie traveeën, oorspronkelijk met zadeldak en minstens opklimmend tot de eerste helft van de 19de eeuw. Omstreeks 1920 gewijzigde voorgevel voorzien van nieuw parement en gebogen erker boven de poort.

Kerkstraat 52 (Waasmunster)
Burgerhuis van vier traveeën en twee bouwlagen onder pannen zadeldak; volgens bewaarde bouwplannen van 1840 opgericht voor notaris De Vuyst naar ontwerp van architect B. Cnops.

Kerkstraat 53 (Waasmunster)
Burgerhuis behorend tot de oudst bewaarde woningen in de gebogen straatwand ten westen tegenover de Onze-Lieve-Vrouwekerk. Rijhuis van drie traveeën en twee bouwlagen onder steil zadeldak.

Kerkstraat 55 (Waasmunster)
Burgerhuis behorend bij de oudst bewaarde bebouwing aldaar en samengesteld uit twee parallelle panden. Een breedhuis van drie traveeën en twee bouwlagen onder pannen, uit het laatste kwart van de 18de eeuw. Rest van zandstenen rondboogpoort. De poort verleende toegang tot het aanleunende achterhuis van drie traveeën onder mank pannen zadeldak tussen aandaken met vlechtingen, uit de 17de eeuw.

Kerkstraat 56 (Waasmunster)
Burgerhuis van vier traveeën en twee bouwlagen onder pannen zadeldak, met verlaagde voordeur met teruggeplaatste arduinen tussendorpel voorzien van jaartal 1801 en ruitmotieven.

Kerkstraat 61 (Waasmunster)
Breedhuis van vier traveeën en twee bouwlagen onder pannen zadeldak, uit de 19de eeuw.

Kerkstraat 65-67 (Waasmunster)
Breedhuis van twee bouwlagen en zes traveeën, onder pannen zadeldak; wellicht in kern opklimmend tot de eerste helft van de 19de eeuw met voorgevelafwerking uit het begin van de 20ste eeuw.

Kerkstraat 71-73 (Waasmunster)
Burgerhuis, vroeger woning met winkel, schuin tegenover de Onze-Lieve-Vrouwekerk. Breedhuis van vier traveeën en twee bouwlagen onder pannen zadeldak, uit de tweede helft van de 19de eeuw.

Kerkstraat 75 (Waasmunster)
Burgerhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder twee parallelle pannen zadeldaken. Fraaie voorgevel in neoclassicistische stijl, wellicht uit de tweede helft van de 19de eeuw en mogelijk teruggaand op ouder volume.

Kerkstraat 83 (Waasmunster)
Burgerhuis van twee bouwlagen en vier traveeën, minstens opklimmend tot begin 19de eeuw. Het steile zadeldak met geknikte dakoverstek evenals ankers met krul in voorgevel laten een oudere kern of oorsprong vermoeden.

Kerkstraat 87 (Waasmunster)
Burgerhuis van twee bouwlagen en zes traveeën onder zadeldak, teruggaand op twee woningen en minstens opklimmend tot midden 19de eeuw; na samenvoeging inwendig sterk gewijzigd.

Kerkstraat 27 (Waasmunster)
Behouden U-vormige aanleg met aan de straat gelegen breedhuis van twee bouwlagen en vier traveeën onder pannen zadeldak. Wellicht uit de eerste helft van de 19de eeuw doch met oudere kern van één bouwlaag. Links voormalig koetshuis onder lessenaarsdak met drie merendeels gedichte korfbogen tussen lisenen.

Gentstraat 7 (Waasmunster)
Eenvoudig rijhuis van drie traveeën en twee bouwlagen onder pannen zadeldak. Heden met vroeg 20ste-eeuws voorkomen maar teruggaand op een ouder rijhuis.

Kerkstraat 50 (Waasmunster)
Eenvoudig rijhuisje van drie traveeën en anderhalve bouwlaag onder pannen zadeldak uit de eerste helft van de 19de eeuw.

Kerkstraat 69 (Waasmunster)
Rijhuis van drie traveeën en twee bouwlagen, onder pannen zadeldak, wellicht opklimmend tot de 18de eeuw.

Rivierstraat 4 (Waasmunster)
Dorpswoning haaks ingeplant op de hoek met een korte zijsteeg. Eenvoudig huis van één bouwlaag opklimmend tot de eerste helft van de 19de eeuw. Ernaast op het eind van het steegje gelegen bijhorend diephuisje, volgens kadasterarchief van 1931.

Kerkstraat 15 (Waasmunster)
Half vrijstaand ruim herenhuis met dubbelhuisopstand van vijf traveeën, onder mank pannen zadeldak met uitgebreide achterzijde onder lessenaarsdak.

Kerkstraat 25 (Waasmunster)
Herenhuis van zes traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak. Neoclassicistisch getinte bepleisterde en geschilderde lijstgevel typerend voor het derde kwart van de 19de eeuw. Woning teruggaand op oudere bebouwing, namelijk twee samengevoegde panden. Aansluitende poortgevel bekroond door een neoclassicistisch portiekkapelletje met Onze-Lieve-Vrouwebeeldje.

Vierschaar 6 (Waasmunster)
Dubbelhuis uit de tweede helft van de 18de eeuw, van vijf traveeën en twee bouwlagen onder kunstleien zadeldak. Statige gewitte lijstgevel in rococostijl, nu met cementbekleding. Sterk verhoogde begane grond en licht vooruit springende middenrisaliet van drie traveeën bekroond door een driehoekig fronton doorbroken met lunet.

Kerkstraat 54, Marollenstraatje 8-10 (Waasmunster)
Breed en hoog dubbelhuis van twee bouwlagen onder vernieuwde verspringende zadeldaken, met lijstgevel van zeven traveeën, wellicht in kern minstens opklimmend tot de eerste helft van de 18de eeuw. Uitgestrekte bijhorende achtertuin met landschappelijke aanleg. De lange vleugel met bijgebouwen omvat een voormalige conciërgewoning en een koetshuis met paardenstallen.

Gentstraat 13 (Waasmunster)
Hoekpand voorheen met café, opgericht door de Samenwerkende Maatschappij Het Volksbelang in 1930-31. Herkenbaar als interbellum constructie van twee bouwlagen onder plat dak met lijstgevel van verschillend gekleurde bakstenen en typerende diverse metselverbanden.

Kerkstraat 47 (Waasmunster)
Het hoofdvolume van het herenhuis telt twee bouwlagen en is samengesteld uit een parallelle voor- en achterbouw onder afzonderlijke, verschillende bedaking. Dit bouwvolume kwam duidelijk gefaseerd tot stand in de 17de en 18de eeuw, ter vervanging van een oudere woning. Aan de tuinzijde is de woning zijdelings geflankeerd door kleine aanbouwen beide met een tuingevel in neostijl uit het derde kwart van de 20ste eeuw.

Vierschaar 17 (Waasmunster)
Aan het dorpsplein beeldbepalend vrijstaand herenhuis met nog herkenbare oude kern minstens opklimmend tot de eerste helft van de 17de eeuw. L-vormig herenhuis van twee bouwlagen onder schilddaken met vooraanzicht typerend voor een midden 19de-eeuwse herenhuis. Vertoont twee lijstgevels met aansluitende registers van hoge rechthoekige muuropeningen; zes venstertraveeën aan de straatzijde en kortere zijgevel.

Kerkstraat 59 (Waasmunster)
In 1779 vermelde herberg. Vrijstaande woning van twee bouwlagen en drie traveeën onder pannen zadeldak, nu eerder met 19de-eeuws voorkomen.

Kerkstraat 21 (Waasmunster)
Het huidige kasteel van 1889-1890 in eclectische stijl ligt midden binnen een ouder domein. Landhuis met twee hoge bouwlagen op een onderbouw met kelderverdieping en afgedekt onder een steil afgeknot schilddak met diverse dakvensters en dakkapelletjes geplaatst op drie niveaus. Het bijhorend openbaar kasteelpark zou rond 1820-1830 aangelegd in landschappelijke stijl. Verder nog oranjerie van omstreeks 1820 en een bijgebouw met koetshuis met paardenstallen, omstreeks 1871 vernieuwd of herbouwd.

Kerkstraat 32 (Waasmunster)
Historische site van de abdij van Roosenberg. Architect B. Cnops maakte in 1841 plannen van de abdij voor bouwfase Roosenberg II, met inplanting van een nieuwe kapel. Vanaf 1977 klooster van de Liefdezusters van de Verrezen Zaligmaker. Van de historische abdijgebouwen bleven de kapel uit 1852 en een in de abdij geïntegreerd 17de-eeuws herenhuis bewaard. In de deels ommuurde kloostertuin zijn relicten bewaard van de abdij van Roosenberg II waaronder twee kleine kapellen, en een Onze-Lieve-Vrouw van Lourdesgrot.

Kerkstraat 14, 20 (Waasmunster)
Het klooster van de Mariazusters van Franciscus omvat een oudere kloosterkapel van 1877 naar ontwerp van architect Modeste De Noyette, die teruggaat op het moederklooster van de vroegere zusters maricolen-franciscanessen. Architect Dom Hans van der Laan creëerde tussen 1981 en 1985 op de kloostersite een groot kloostercomplex. De tuinen werden na een aanzet van ontwerp door Van der Laan opgemaakt door de vooraanstaande tuin- en landschapsarchitect Pieter Buys, samen met B. Van der Vliet.

Vierschaar 19-21 (Waasmunster)
Herenhuis, voorheen bewoond door notarisfamilie Joos, heden gesplitst in twee woningen. Volgens kadasterarchief verbouwing van 1863 van twee woningen tot één geheel. Hoofdvolume van twee en een halve bouwlaag telt zeven traveeën met links een lagere annex van anderhalve bouwlaag en drie traveeën. Haaks achter het huis ingeplant bakstenen koetshuis en stallen onder pannen zadeldak.

Vierschaar (Waasmunster)
Oorlogsmonument ter herdenking van de gesneuvelden en opgeëisten van de Eerste en Tweede Wereldoorlog opgericht in 1922.

Kerkstraat (Waasmunster)
Vrijstaande kerk ingeplant aan de oostelijke straatzijde tegenover een weinig uitgesproken plein, voorheen met deels omringend kerkhof. Een driebeukige romaanse kruiskerk van Doornikse kalksteen, werd eind 15de-begin 16de eeuw in laatgotische stijl verbouwd. Later hadden nog enkele 18de- en 19de-eeuwse verbouwingen plaats. Er zijn echter ook aanwijzingen gevonden voor het bestaan van een eerste romaans eenbeukig kerkje.

Kerkstraat 39 (Waasmunster)
De in 1778 nieuw gebouwde pastorie ligt enigszins verwijderd van de kerk tussen rijhuizen en achteruitspringend ten opzichte van de rooilijn. Bakstenen huis op rechthoekige plattegrond met vijf traveeën en twee bouwlagen onder pannen zadeldak. Ruime achterliggende deels ommuurde pastorietuin.

Kerkstraat 12 (Waasmunster)
De huidige school omvat naast vrij jonge gedeelten een paar oudere schoolgebouwen, waarschijnlijk nog deels opklimmend tot begin de jaren 1880/1884 en in het tweede kwart van de 20ste eeuw aangepast en uitgebreid. Aan de straat een rechthoekig schoolgebouw van twee hoge bouwlagen, onder zadeldak, aanvankelijk slechts één bouwlaag tellend en omstreeks 1930 met een bovenverdieping verhoogd.

Kerkstraat (Waasmunster)
Spaanse Poort, overblijfsel van het gelijknamige huis, voorheen ook wel De Gouden Poort genaamd. Brede 17de-eeuwse rondboogvormige poort gevat in een zandstenen omlijsting met kwarthol profiel, uitgespaard in een bakstenen muur met toegevoegde rij kantelen en recent voorzien een grove bepleistering.

Kerkstraat 77 (Waasmunster)
Tapijtenfabriek, voorheen Aurora Wilton Carpets opgericht in 1923, sinds 1964 NV Desso. Ingeplant op een oude industriële site binnen het dorpscentrum nabij de kerk, namelijk waar vroeger de brouwerij van Van Hoorick gevestigd was.

Kerkstraat 51 (Waasmunster)
Het gemeentebestuur van Waasmunster werd in 1941 gevorderd om grond ter beschikking te stellen om een legergebouw te construeren voor de Duitse Wehrmacht. Het gebouw zou naast lokalen voor de vliegeniers ook klaslokalen bevatten ter compensatie voor lokalen die bij de bouwwerken gesloopt werden. Het zou opgevat worden als schoolgebouw om nadien volledig als uitbreiding van de bestaande school te kunnen dienen. De nieuwe vleugel werd haaks achter de jongensschool opgericht in 1941-1942 volgens bewaarde plannen naar ontwerp van architect K. Van Namen.

Rivierstraat (Waasmunster)
Gietijzeren openbare waterpomp, geïnstalleerd in 1877 voor de bewoners zonder watervoorziening.

Kerkstraat 7 (Waasmunster)
Winkelhuis van twee traveeën en twee bouwlagen, teruggaand op een in 1873 gedeeltelijk vernieuwd ouder rijhuis; volgens bouwaanvraag van 1932 aangepaste voorgevel, voorzien van winkelpui in art-decogetinte stijl.