Beschermd monument

Parochiekerk Sint-Denijs en kerkhof

Beschermd monument van tot heden

ID
10648
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/10648

Besluiten

Parochiekerk Sint-Denijs met cultuurgoederen en kerkhofsite
definitieve beschermingsbesluiten: 11-01-2012  ID: 4926

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De bescherming als monument omvat de parochiekerk Sint-Denijs met inbegrip van de cultuurgoederen die er integrerend deel van uitmaken, een deel van de omringende kerkhofsite, het hekwerk en vier gietijzeren grafkruisen.



Waarden

Parochiekerk Sint-Denijs met inbegrip van de cultuurgoederen die er integrerend deel van uitmaken,

  • schilderij "Jezus de kindervriend" van omstreeks 1600
  • schilderij "Het gezin van Nazareth" uit eind 18de eeuw
  • houten beeld van de Heilige Blasius uit de 17de eeuw
  • houten beeld van de Heilige Dionysius uit de 17de eeuw
  • twee musicerende engelen in eik uit midden 18de eeuw
  • houten beeld van de Heilige Wivina uit de 19de eeuw
  • kruisbeeld met rocaillemotief en engelenhoofdje (in de sacristie)
  • zes gepolychromeerde plaasteren heiligenbeelden op uitgewerkte consoles
  • gepolychromeerd plaasteren Christusbeeld aan kruis
  • hoofdaltaar en twee zijaltaren in neogotische stijl van omstreeks 1879
  • preekstoel in eik uit de 19de eeuw
  • biechtstoel in eik van omstreeks 1750
  • gepolychromeerde plaasteren kruisweg
  • vaandel van "De Onbevlekte Ontvangenis"

deel van de omringende kerkhofsite met hekwerk en vier gietijzeren grafkruisen, zijn beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde, volkskundige waarde

in casu cultuurhistorische waarde: Het omringend areaal van het kerkhof bezit historisch, ruimtelijk en visueel een onlosmakelijke band met de kerk als site van de oude parochiekerk, die aan de huidige kerk voorafging. Cultuurhistorisch illustratief als oude parochiale begraafplaats van een dorpskerk, die zich volgens middeleeuws gebruik rondom de kerk bevond. Het ijzeren hekwerk met axiaal toegangshek is typerend als accentuering van de kerkhoftoegang in combinatie met een groenblijvende haag als verdere kerkhofafsluiting.
De kerkhofsite bezit door zijn funeraire functie en als context historisch ook een inherente samenhang met de monumentale calvarieberg onder afdak, volgens christelijke traditie opgesteld tegen het kerkkoor, en met de oude grafstenen geplaatst tegen de kerk. Vier overblijvende gietijzeren grafkruisen zijn volkskundig als funerair erfgoed van belang: deze traditionele, decoratief uitgewerkte graftekens waren eigen aan de lagere bevolkingsklasse (gietijzeren grafkruis, Hourant type 11 A 1 a 1, blok voorkant rechts, perceel 24; gietijzeren grafkruis; Hourant type 11 A 5 h, blok C, perceel 76; gietijzeren grafkruis, Hourant type 11 A 2 d, blok E, perceel 121 bis; gietijzeren grafkruis; Hourant type 11 A 5 e, blok voorkant links, perceel 16.) Zij getuigen tevens cultuurhistorisch van het traditioneel gebruik van het kruis als symbool voor christelijke graftekens.

artistieke waarde, historische waarde

in casu architectuurhistorische waarde: Neogotische plattelandskerk gebouwd in 1856-1858 naar ontwerp van 1855 van de priesterarchitect Jan August Clarysse. Als authentieke dorpskerk in sobere baksteenarchitectuur en naar type plattegrond en opbouw met smaakvolle ornamentiek, getuigend van een artistieke creatie én architectuurhistorisch betekenisvol voor de evolutie van deze architect zijn kerkelijk architecturaal oeuvre. De dorpskerk is representatief voor de esthetiek en vormentaal eigen aan Clarysse, waarmee hij een aparte plaats inneemt binnen de evolutie van de neogotiek. Ook in de architecturale vormgeving van het kerkinterieur is de Sint-Denijskerk stilistisch exemplarisch voor de neogotische kerkenbouw van Clarysse. De Sint-Denijskerk bezit een typerend neogotische uitrusting en aankleding die stilistisch een ensemble vormen harmoniërend met de architectuur waaronder: altaren met kunstzinnig schrijnwerk van het laatste kwart 19de eeuw uit het atelier van de beeldhouwer-schrijnwerker Séraphin De Maertelaere (Wetteren), fragmenten en sporen van wandbeschildering die getuigen van een karakteristieke neogotische polychromie in het koor, en drie koorglasramen van 1929 uitgevoerd door het atelier Ganton die een illustratie zijn van neogotische glasraamkunst. Een aantal religieuze kunstwerken gerecupereerd uit de voorgaande kerk op dezelfde site getuigen tevens van de voorgeschiedenis van het kerkgebouw.


Aanduiding van

Is de omvattende bescherming van

Kerkhof van de Sint-Denijskerk

Dorpstraat (Wichelen)
Het kerkhof kreeg zijn huidige vorm en oppervlakte door grenswijzigingen en uitbreiding achterwaarts van het oude kerkhof. De vroegere min of meer ovale vorm van het kerkhof, is niet meer herkenbaar aanwezig. Aan de voorkant is het kerkhof afgescheiden door ijzeren hekwerk op een gecementeerde en gewitte lage bakstenen muur met hardstenen afdekking.


Parochiekerk Sint-Denijs

Dorpstraat 51 (Wichelen)
Architect-priester Jan August Clarysse, onderpastoor van Wingene, tekende in 1855 het ontwerp voor een nieuwe kerk. De oude parochiekerk werd in 1856 afgebroken. Iets meer centraal binnen hetzelfde kerkhof werd in 1856-1858 een driebeukige neogotische kerk gebouwd.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.