Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek

Dorpskom Hemelveerdegem

Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek van tot heden

ID
10512
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/10512

Besluiten

Dorpskom van Hemelveerdegem
definitieve beschermingsbesluiten: 24-07-1981  ID: 1659

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De bescherming als dorpsgezicht omvat de dorpskom van Hemelveerdegem.

Het beschermingsdossier motiveert de artistieke en historische waarde van de dorpskom van Hemelveerdegem als volgt: "de artistieke en historische waarde van de ligging midden een golvend landschap op een heuvelrug, de lokale wegjes met bochtig tracé, ingegraven in de heuvelruggen, het vierzijdig dorpsplein doorsneden door een lange bomendreef, omringd door kleinschalige bebouwing, de nog grotendeels oude bebouwing aan het bochtig verlopend straatje ten noorden van het dorpsplein en de met bomen afgezette holle weg met mooi perspectief op het dorp.

  • Onroerend Erfgoed Oost-Vlaanderen, Beschermingsdossier DO000653, Dorpskom (S.N., 1981).


Waarden

De dorpskom van Hemelveerdegem is beschermd als dorpsgezicht omwille van het algemeen belang gevormd door de:

artistieke waarde

-

historische waarde

-


Aanduiding van

Is de bescherming van

Dorpskom Hemelveerdegem

Keistraat, Molenstraat, Paepmunte, Putse, St.Jans-Plein, Triepstraat (Lierde)
Centraal in het dorpscentrum bevindt zich het Sint-Jans-Plein. Op dit dorpsplein komen vanuit verschillende windstreken enkele straten uit.

Is de omvattende bescherming van

Anselmus hoeve en kapel

Triepstraat 1 (Lierde)
Bakstenen hoevegebouwen met kunstleien bedaking, met boerenhuis van zes traveeën mogelijk nog opklimmend tot de eerste helft van de 19de eeuw. Deels omsloten voorerf op straathoek gemarkeerd door schuin ingeplante wegkapel met neogotische inslag, uit het derde kwart van de 19de eeuw.


Beukendreef langs kerkwegel

St.Jans-Plein (Lierde)
Het Sint-Jans-Plein wordt vanuit het zuidoosten doorkruist met een met bomen begeleide kerkwegel. Hierdoor ontstond een lommerrijk laantje dat met bruine beuken werd beplant.


Boerenburgerhuis

St.Jans-Plein 1 (Lierde)
Boerderij-herberg deels palend aan zuidwestelijke kerkhofhoek. Voorheen alleenstaand boerenburgerhuis van vier traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak, mogelijk opklimmend tot circa 1800; sinds derde kwart 19de eeuw ten noorden toegevoegde bedrijfsgebouwen.


Boerenburgerhuis

St.Jans-Plein 14 (Lierde)
Boerenburgerhuis van voormalige hoeve, van zeven traveeën, aanvankelijk één bouwlaag verhoogd met halve verdieping, onder zadeldak; in kern waarschijnlijk uit eerste helft 19de eeuw met jongere aanpassingen.


Dorpscafé Sint-Jan

St.Jans-Plein 2 (Lierde)
Dubbelhuis van zes traveeën en twee bouwlagen onder mank zadeldak, uit eind 19de eeuw; rest van ouder metselwerk in beide zijgevels. Ingebouwde achterbouw van één bouwlaag onder steil zadeldak, mogelijk opklimmend tot eind 18de eeuw.


Dorpswoning

St.Jans-Plein 3 (Lierde)
De gecementeerde dorpswoning vormt één doorlopend oud volume samen met de ingebouwde achterbouw van één bouwlaag onder steil zadeldak achter nummer 2 en klimt mogelijk mogelijk op tot eind 18de eeuw.


Dorpswoning

Triepstraat 6 (Lierde)
Dorpswoning van drie traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak, uit eerste helft 20ste eeuw. Bakstenen lijstgevel met lisenen en tandlijsten, afgelijnd door gewitte houten kroonlijst op modillons.


Gesloten hoeve

Paepmunte 1 (Lierde)
Grote gesloten hoeve, merendeels gebouwd in tweede helft 19de eeuw ter vervanging en uitbreiding van oudere en kleinere semi-gesloten hoeve. Bakstenen hoevegebouwen onder pannen zadeldaken met verschillende nokhoogte.


Gesloten hoeve

Molenstraat 1 (Lierde)
Gesloten bakstenen hoeve gedomineerd door boerenburgerhuis uit begin 20ste eeuw op straathoek. Dubbelhuis van drie traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak en aansluitende bedrijfsgebouwen achteraan deels teruggaand tot tweede helft 19de eeuw, uitgebreid in 20ste eeuw.


Gesloten hoeve

Keistraat 10 (Lierde)
Aan straatbocht ingeplante semigesloten hoeve, minstens opklimmend tot tweede helft 18de eeuw; deels herbouwd in begin 20ste eeuw. Bakstenen gebouwen onder pannen zadeldaken, geschikt rondom gesloten rechthoekige binnenplaats en gekasseid rondom vroegere mestvaalt.


Onze-Lieve-Vrouwekapel

Putse (Lierde)
Onze-Lieve-Vrouwekapel, schuin ingeplant aan hoek van zijweg naar oude pastorie. Neogotisch getinte bakstenen wegkapel met driezijdige sluiting, onder zadeldak.


Opgaande eik als vredesboom

St.Jans-Plein (Lierde)
De vredesboom is geplant na de Eerste Wereldoorlog. Het gaat om een zomereik aansluitend bij het kerkhof met een stamomtrek van 310 centimeter.


Opgaande lindeboom

St.Jans-Plein (Lierde)
Op het Sint-Jans-Plein, tegenover de pastorie en bij de dorpspomp, is een lindeboom aangeplant. De boom staat op het zuid-westen van de pastorie en is er mogelijks als schaduwboom geplant.


Oude pastorie

Putse (Lierde)
Achterin gelegen oude pastorie, als dusdanig in gebruik tot circa 1904. Volgens J. De Brouwer liet de Sint-Adriaansabdij van Geraardsbergen in 1719 een nieuwe pastorie te Hemelveerdegem bouwen; veranderingen in de 19de eeuw. Laag bijgebouw van gewitte baksteen onder zadeldak, gebouwd in 1857 ter vervanging van houten paardenstal met koetshuis.


Parochiekerk Sint-Jan de Doper

St.Jans-Plein (Lierde)
Eénbeukig landelijk kruiskerkje met een harmonisch geproportioneerd silhouet, niettegenstaande meerdere vergrotingen in verschillende bouwfasen; kerk nu voornamelijk neogotisch van karakter met uitzondering van de vierkante westtoren.


Pastorie Sint-Jan Baptistparochie met tuin

St.Jans-Plein 13 (Lierde)
Voormalige pastorie gebouwd volgens bewaarde plannen van 1902 door architect B. De Lestré, in 1904 afgewerkt. Als pastorie in gebruik tot 1996. Ommuurde achtertuin palend aan en met achtertoegang in Putse. Een ijzeren hekwerk sluit de voortuin af.


Semigesloten hoeve

Putse 10 (Lierde)
Semigesloten bakstenen hoeve, deels teruggaand op een 17de-18de eeuwse hoeve met losse bestanddelen, voorheen met Margaretakapel aan vroegere erftoegang ten westen. Herhaaldelijk uitgebreide bakstenen bedrijfsgebouwen.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.