Beschermd monument

Pastorie Sint-Bavoparochie

Beschermd monument van tot heden

ID
10460
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/10460

Besluiten

Pastorieën
definitieve beschermingsbesluiten: 27-01-2003  ID: 4003

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De 19de-eeuwse pastorie en bijhorende tuin van de Sint-Bavoparochie te Wanzele is beschermd als monument.



Waarden

De pastorie is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

artistieke waarde, historische waarde, wetenschappelijke waarde

de pastorie werd opgericht in het midden van de 19de eeuw en uitgebreid in de jaren 1880. De huidige pastorie is de laatste ontwikkelingsfase binnen de aanwezigheid van een 'pastoreel huis' te Wanzele sinds 1567. Het gebouw is naar vorm, constructie en inrichting representatief voor de neoclassicistische pastorie in de 19de eeuw (stuc, binnenschrijnwerk, trap). De opdeling met een gescheiden circulatie voor de pastoor en de bedienden is typisch voor de 19de eeuw en is nog steeds perfect bewaard. De tuin in landschappelijke stijl met vijver, heuvel en interessant dendrologisch waardevol bomenbestand maakt integraal deel uit van de pastorie.

historische waarde

gevormd door de kerkelijke verplichting aan de pastoor om na een benoeming op zijn beneficie te gaan wonen. Dat vereiste een "pastoreel huis". Deze verplichting werd herhaald tijdens het concilie van Trente waardoor in het begin van de 17de eeuw verschillende pastorieën werden gebouwd. Het is pas ná de seculiere wet van 25 september 1769 dat de meeste pastorieën opgericht werden onder druk van de politieke overheid. De tiendenheffers werden daartoe verplicht. Slechts weinig pastorieën van voor 1769 bleven bewaard wat hen tot bijzondere getuigen én referentiepunten maakt voor de evolutie in de tweede helft van de 18de eeuw. De 19de-eeuwse pastorie, opgetrokken door de gemeente, is het gevolg van Concordaat van 1801. De pastorie hoort door deze historische context samen met de kerk, gemeentehuis en dorpsschool tot de historisch gegroeide dorpskern, de parochie en het collectieve geheugen van de dorpsgemeenschap.

artistieke waarde

bestaat uit het steeds zeer consequent toepassen van de meest moderne structuur, constructie, decoratie en (tuin)aanleg eigen aan de bouwperiode van het pand (van rococo tot neostijlen). De drang naar het nieuwe en moderne resulteerde niet zelden in het herinrichten van één of meerdere kamers met nieuwe vormen, materialen en stijlen. Verschillende pastorieën getuigen van deze architecturale evolutie. In zowel de 18de als eerste helft van de 19de eeuw is de invloed vanuit Frankrijk op de kunst en architectuur in onze contreien zeer duidelijk. Die invloed is zeer duidelijk merkbaar in zowel de toegepaste stijlen als in de 18de-eeuwse formele tuinaanleg waarbij het huis 'entre cour et jardin' geplaatst werd. De typologie kent een zeer specifieke evolutie van dubbelhuis naar vrij grondplan. Typisch en uniek voor de pastorie is de mogelijkheid om de bovenverdieping af te sluiten van de benedenverdieping dankzij een smeedijzeren hek of luik dat van op de verdieping kan gesloten worden.
De tuinen getuigen alle van de onverbrekelijke band tussen pastorie en tuin. De zelfvoorziening van de pastoor uitte zich in zowel een sier- als nutstuin. De aanleg is steeds zeer representatief voor de evolutie van formele naar landschappelijke tuin welke in deze periode plaatsvindt.

wetenschappelijke waarde

in casu dendrologische waarde: : door het bijzondere bomenbestand van de verschillende pastorietuinen.


Aanduiding van

Is de bescherming van

Pastorie Sint-Bavoparochie met tuin

Watermolenstraat 1 (Lede)
De neoclassicistische pastorie werd gebouwd in het midden van de 19de eeuw. Aan het einde van de 19de eeuw trok de eerste pastoor in het pand. Het bakstenen dubbelhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder een schilddak heeft een gecementeerde gevel en plint. De tuin heeft een landschappelijke aanleg. Rechts van de entreepoort staat een éénlaags bijgebouw; vermoedelijk het oude koetshuis.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.