Vastgesteld landschapsatlasrelict

De Grote Nete en Herenbossen

Vastgesteld landschapsatlasrelict van tot heden

ID
10287
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/10287

Besluiten

De Grote Nete en Herenbossen
vaststellingsbesluiten: 04-09-2012  ID: 5069

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van vaststellingen vind je op onze website.

Beschrijving

Het gebied de Grote Nete en Herenbossen is vastgesteld in de landschapsatlas.



Waarden

natuurwetenschappelijke waarde

De natuurwetenschappelijke waarde van dit landschap wordt in de eerste plaats bepaald door de gaaf bewaarde valleien van vooral de Steenkensbeek en de Grote Nete. Het betreft een mooi bewaard voorbeeld van een beekdallandschap in de zuidelijke Kempen. De aaneensluiting van vochtige weilanden, valleibossen en struwelen, karakteristiek voor de vallei van de Grote Nete, is hier gaaf bewaard gebleven. De Steenkensbeek vormt wegens haar kronkelende loop en zuiver, enigszins voedselarm water trouwens een erg waardevol element. Daarnaast is er de rijke variatie in vegetatietypes met loofbossen (Herenbossen), broekbos, struwelen, graslanden met historisch gebruik als graas- en hooiweiden en dergelijke, wat resulteert in een afwisselend landschap. Over de gehele lengte van de Nete en haar bijrivieren komt in de ondergrond ijzerzandsteen voor als natuurlijke hulpbron.

historische waarde

Het grondgebruik in dit valleilandschap gaat in oorsprong terug tot wat we terugvinden op de kabinetskaart van de Ferraris (1770-1778): overwegend moerassige weilanden langsheen de Nete met uitzondering van het centrale noordelijke deel - de huidige Herenbossen - dat ook toen loofbos was. De nog natuurlijke loop van de Steenkensbeek en de beemden in het noordoostelijke deel van het landschap, zijn de duidelijkste getuigen van dit eeuwenoud verleden. Eveneens herkenbaar op de kabinetskaart van de Ferraris is de site van kasteel Hof ter Laken, in verbinding met het bosgebied aan de overkant van de Grote Nete. 'Hof ter Laken' klimt op tot de volle middeleeuwen en speelde van bij het begin een belangrijke rol in de ontwikkeling van de lokale geschiedenis. Het huidige kasteelgebouw gaat terug tot de 19de eeuw. Het oudste gedeelte van de voormalige pachthoeve van het kasteel, 't Bergske' zou volgens literaire bronnen mogelijk opklimmen tot voor 1700; de stal, de schuur en het bakhuis zijn van latere datum. De mijlpaal 'Toreken' werd opgetrokken in 1842 bij de afwerking van de weg die Hulshout met Booischot verbindt. De aanwezigheid van verschillende putten en vijvers duidt op een oude ontginning van ijzerzandsteen. De exploitatie op grote schaal van deze ijzerzandsteen kwam na de aanleg van de spoorlijn Herentals-Aarschot, hier goed op gang.

esthetische waarde

Dit landschap betreft een mooi geheel van de Herenbossen met het valleigebied en gaaf bewaarde beemden van de Grote Nete, Oude Molenbeek en de Steenkensbeek. Het verspreid voorkomend bouwkundig erfgoed met het prachtige domein van 'Hof ter Laken' de 'Mac Adam' hoeve, hoeve 't Bergske, de mijlpaal, en dergelijke draagt mee bij tot de hoge belevingswaarde van dit landschap. Dankzij de afwezigheid van visueel storende elementen, biedt deze ankerplaats tevens aantrekkelijke zichten.

ruimtelijk-structurerende waarde

Opvallende ruimtelijk-structurerende elementen zijn de Grote Nete, de sterk kronkelende Steenkensbeek, de noordelijk gelegen Herenbossen, alsook het domein van kasteel 'Hof ter Laken' als baken. Ook de ontwateringstructuur, net ten westen van de Herenbossen, springt onmiddellijk in het oog. De onregelmatige perceelstructuur en de afwisseling in vegetatietypes, aangevuld met kleine landschapselementen, doen een kleinschalig landschap ontstaan.


Aanduiding van

Is de vaststelling van

De Grote Nete en Herenbossen

Booischot (Heist-op-den-Berg), Houtvenne, Hulshout, Westmeerbeek (Hulshout)
Dit gebied is gelegen in de Zuiderkempen, in de alluviale vallei van de Grote Nete met haar zijbeken, op grondgebied van de gemeenten Hulshout en Heist-op-den-Berg. Het landschap werd van oudsher gedomineerd door beemden langsheen de Grote Nete en de Steenkensbeek en een langgerekte bosstructuur net ten noorden van de Nete. Vandaag herkennen we in dit landschap nog steeds deze mooi bewaarde beemden, de langgerekte bosstructuur en de sterk kronkelende loop van de Steenkensbeek als belangrijkste getuigen van dit historische landschap. Het bouwkundig erfgoed, geconcentreerd ter hoogte van de Grote Nete en de verbindingsweg tussen Hulshout en Booischot, met het prachtige domein van 'Hof ter Laken', de 'Mac Adam' hoeve, de hoeve 't Bergske, de mijlpaal ‘Toreke’, het voormalig brugwachtershuisje e.d., draagt mee bij tot de hoge historische- en belevingswaarde van dit landschap.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.