Inventaris
Beschermd monument

Bijlokehospitaal met tuin, hekken, schuilplaatsen en kasseiweg

Beschermd monument van tot heden

ID
10207
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/10207

Besluiten

Burgerlijk hospitaal de Bijloke
definitieve beschermingsbesluiten: 16-09-2010  ID: 4762

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.
Provincie
Oost-Vlaanderen
Gemeente
Gent
Deelgemeente
Gent
Straat
Jozef Kluyskensstraat
Locatie
Jozef Kluyskensstraat 2-6 (Gent)
Nauwkeurigheid zone
Tot op 15m
Oppervlakte zone
40 149m²
Beschermingsdossiers
4.01/44021/1307.1
4.01/44021/252.2
4.01/44021/763.1
DO002344
OO003469

Beschrijving

Het Bijlokehospitaal, met uitzondering van het operatiekwartier, is beschermd als monument. De voor- en binnentuinen, hekken en schuilkelders en de beboomde gekasseide Jozef Kluyskensstraat maken eveneens deel uit van de bescherming. De Bijlokesite met omgeving is ook beschermd als stadsgezicht.



Waarden

Het voormalig burgerlijk hospitaal de Bijloke met uitzondering van het operatiekwartier en inbegrip van de voor- en binnentuinen, hekken en schuilbunkers en de beboomde gekasseide Jozef Kluyskensstraat is beschermd als monument omwille van het algemene belang gevormd door de:

historische waarde

in casu architectuurhistorische waarde: : Architectuurhistorisch is het burgerlijk hospitaal de Bijloke een zeer waardevol complex in een uiterst verzorgde industriële en monumentale baksteenarchitectuur met verfijnde neogotisch getinte decoratie. Het is een waardevol uitgedacht totaalconcept met rationele en vooruitstrevende aanleg.
Binnen het omvangrijke oeuvre van ingenieurarchitect A. Pauli neemt het burgerlijk hospitaal de Bijloke een bijzondere plaats in als realisatie in opdracht van de Commissie der Burgerlijke Godshuizen in een voor hem atypische baksteenarchitectuur in neogotische stijl in harmonie met de omringende bebouwing.

historische waarde

Het burgerlijk hospitaalcomplex is een onderdeel van de historische site van de Bijloke die in haar monumentaal patrimonium getuigt van meer dan zeven eeuwen ziekenzorg. Het burgerlijk hospitaal was een openbare instelling, opgericht door de Commissie der Burgerlijke Godshuizen die sinds het einde van de 18de eeuw instond voor de verzorging van zieken, wezen en bejaarden.
De bijhorende tuinen en bomen vertonen een historische samenhang met de hospitaalgebouwen en dateren uit de aanlegfase. De centraal ingeplante notelaars in de binnentuinen hadden een insectenwerende rol in de omgeving van de ziekenzalen.
De centrale binnentuin, een restant van het historische Bijlokeveld, bezit nog overblijfselen van lindenrijen met belangrijke erfgoedwaarde en die opgetekend zijn op de topografische kaarten vanaf 1863.
De verschillende schuilkelders uit de Tweede Wereldoorlog, gebouwd in 1943 voor het Duitse medische personeel, behoren tot de zeldzame materiële oorlogsbronnen in Gent.
De Jozef Kluysensstraat met haar nog authentieke beboomde en gekasseide aanleg van de jaren 1860 vormt de verbinding tussen de verschillende aan de straat palende monumenten en het stadsgezicht van de Bijlokesite en van de Coupure.

artistieke waarde

De verzorgde baksteenarchitectuur met knipvoegen, geprofileerde bakstenen in een gotisch geïnspireerde vormentaal, de decoratieve friezen in terracotta of baksteen en de steeds terugkerende neogotische traceringen en profielen van binnen- en buitenschrijnwerk geven het hospitaalgebouw een opmerkelijke eenheid en monumentaal voorkomen.
Het gesmeed ijzeren hekwerk tussen gietijzeren pijlers in de vorm van neogotische pinakels getuigt van ambachtelijke kennis en kunstzin.

wetenschappelijke waarde

Het gebouwencomplex is illustratief voor de geschiedenis van de hospitaalbouw in de 19de eeuw en werd in zijn tijd als progressieve architectuur beschouwd. Het is een representatief voorbeeld van paviljoentypologie met een gelijkvloerse paviljoenarchitectuur, duidelijk geïnspireerd op Engelse en Franse voorbeelden en belangrijk door zijn aandacht voor hygiëne, verlichting, verluchting en technische inrichting.

Aanduiding van

Is de gedeeltelijke bescherming van

Bijlokehospitaal en Bijlokeklooster

Bijlokekaai 1-8, 7B-G, Godshuizenlaan 2, 2B, Jozef Kluyskensstraat 2-6 (Gent)
Gebouwencomplex, waarvan de noordkant wordt ingenomen door het Burgerlijk Hospitaal uit 1864-1880 naar ontwerp van architect A. Pauli. De oude, tot de 13de eeuw opklimmende hospitaalgebouwen met kapel liggen deels geïncorporeerd tussen 19de-eeuwse gebouwen aan de oostkant. Centraal strekt zich een rechthoekig beplant plein uit waaraan in het zuiden de oude abdijgebouwen uit de eerste helft van de 14de eeuw palen, het huidig cisterciënzerinnenklooster en het Oudheidkundig Museum.

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.