Beschrijving
De bescherming van de toren van de Sint-Martinuskerk als monument van 8 juli 1970 is uitgebreid op 24 april 2006 met de bescherming van de volledige kerk en ommuurde kerksite.
Waarden
Uitbreiding: de Sint-Martinuskerk met ommuurde kerksite is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:
artistieke waarde
De artistieke waarde van het kerkinterieur blijkt uit de rijkelijke 18de-eeuwse decoratie en het gaaf bewaard artistiek hoogstaand 18de-eeuws meubilair, zoals onder meer het hoofdaltaar (retabel 1732 met 19de-eeuwse tomba), de zijaltaren (1732), biechtstoelen, koorgestoeIte (1734 en 1758, deels 19de eeuw), preekstoel (1735), doopvont, schilderijen, orgel, ...
De sterk verticaalgerichte architecturale verhoudingen van het kerkinterieur en de rijkdom van de 18de-eeuwse, hoofdzakelijk Lodewijk-XV decoratie, die doorloopt in de drie beuken en het koor, geven de kerk een uitzonderlijke artistieke belevingswaarde.
historische waarde, sociaal-culturele waarde
in casu architectuurhistorische waarde:
De Sint-Martinuskerk kent een interessante bouwgeschiedenis en evolueert van een oorspronkelijk middeleeuws parochiekerkje (vanaf 1098 onder het patronaatsrecht van de abdij van Ename) met zijn massieve laatromaanse westtoren uit de 13de eeuw naar een 18de-eeuwse pseudo-basilica met verhoogde middenbeuk en afgedekt onder één laagreikend zadeldak, uitgebreid met een lager 18de-eeuws koor en kleiner 18de-eeuwse sacristie (uitgebreid in 19de eeuw).
De ovaalvormig omsloten kerkhofsite, nu begraasd en met kasseien heraangelegd, vormt door haar aflijning en ommuring een historische eenheid met de kerk, die teruggaat tot de middeleeuwen. De kerksite vormt een sterke visuele omgeving van de monumentale Sint-Martinuskerk en ligt ruimtelijk bepalend op een verhevenheid aan de rand van het dorp Opbrakel.